\r\n
\r\n Jednym z najsłynniejszych asów polskiego wywiadu podczas II wojny światowej był Kazimierz Leski \"Bradl\", który jako agent Komendy Głównej AK dowodził Komórką 666, która zajmowała się wywiadem i kontrwywiadem. Zasłynął m.in. tym, że w przebraniu niemieckiego generała zjeździł całą Europę, wytyczając w ten sposób szlak kurierski Warszawa-Londyn. Zasługą \"Bradla\" było również zdobycie ściśle tajnych planów odcinka Wału Atlantyckiego – linii umocnień broniących brzegów kontynentalnej Europy.
\r\n
\r\n
\r\n W 1941 roku Mieczysław Słowikowski utworzył w północnoafrykańskim Algierze (administrowanym wówczas przez kolaboracyjny francuski rząd Vichy) siatkę wywiadowczą pod kryptonimem Agencja Afryka. Informacje zebrane przez Agencję Afryka posłużyły aliantom do opracowania planów desantu na Afrykę Północną. Desantową operację o kryptonimie \"Torch\" amerykańsko-brytyjskie wojska przeprowadziły w nocy z 7 na 8 listopada 1942 roku.\r\n
\r\n
\r\n Inny polski as wywiadu, Roman Czerniawski, utworzył siatkę wywiadowczą w okupowanej Francji. Po tym, jak dostał się do niemieckiej niewoli, upozorował chęć współpracy, by po przedostaniu się do Wielkiej Brytanii wprowadzać w błąd niemiecki wywiad. Jego działania składały się m.in. na sukces utajnienia lądowania aliantów w Normandii.\r\n\r\n\r\n `,\r\n generalName: \"Tadeusz Chciuk\",\r\n generalTitle: \"ps. Celt, kurier Związku Walki Zbrojnej, cichociemny\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/1e932586-94a1-4756-92ea-fb3d05483fdf.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n W nocy z 25 na 26 lipca 1944 roku samolot Dakota miał małe szanse na lądowanie. Ryzyko było wielkie, ale zgodziliśmy się je podjąć. Upewniliśmy się tylko, czy w razie niepowodzenia, będziemy mieli czas na zniszczenie wszystkiego.\r\n
\r\n
(RWE, 1958)
`,\r\n sounds: [\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/74c98a99-f328-4f95-9872-08fb741a0bd3.mp3',\r\n description: '- Trzeba z goryczą stwierdzić, że ogromnego wkładu Polaków do walki z Wunderwaffe ci, którzy nam najwięcej zawdzięczają - Anglicy - nie dostrzegli albo też szybko zapomnieli – mówił Tadeusz Chciuk, ps. Celt, cichociemny, jeden z uczestników operacji.(RWE, 28.07.1979)
',\r\n title: 'Najważniejsza operacja polskiego wywiadu'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/b25b2092-ebd0-4c7a-9570-2e1d01d33dcd.mp3',\r\n description: '– Na szczęście w polskim wywiadzie pracował wybitny konstruktor szybowcowy i lotniczy, inżynier Antoni Kocjan. On przy pomocy profesorów Politechniki Warszawskiej opracowywał raporty wywiadowcze, przekazywane następnie do władz polskich w Londynie - słyszymy w audycji Krystyny Melion.(PR, 14.11.1996)
',\r\n title: 'Polski wywiad tropił niemieckie rakiety'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/b55a5909-0d8e-4d27-9205-8797c687244c.mp3',\r\n description: '- Odtworzenie wewnętrznych połączeń Enigmy wymagało rozwiązania skomplikowanych równań matematycznych z wieloma niewiadomymi - mówił płk Tadeusz Lisicki. Historia niemieckiej maszyny szyfrowej Enigma i udział Polaków w załamaniu szyfrów Enigmy.(RWE, brak daty)
',\r\n title: 'Wydawało się, że złamanie Enigmy jest niemożliwe '\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/9eb5f350-c44a-4b50-80ff-f29bdf39dbf4.mp3',\r\n description: '- Niemcy do końca wojny nie wierzyli ani przez chwilę, żeby nieprzyjaciel mógł kiedykolwiek odczytywać depesze szyfrowane mechanicznie przez Enigmę – mówił Jan Nowak-Jeziorański.(PR, 24.07.1999)
',\r\n title: 'Enigma – najpilniej strzeżona tajemnica Niemców'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/b80e668d-c2b3-48b5-b1c2-3d30d86a5e39.mp3',\r\n description: '- Polski wywiad czytał najtajniejsze niemieckie depesze jako jedyny na świecie. Do grudnia 1938 roku polscy kryptolodzy z Marianem Rejewskim na czele odszyfrowali kilkadziesiąt tysięcy takich dokumentów – mówił dr Janusz Osica.(PR, 226.11.2001)
',\r\n title: 'Polscy kryptolodzy – bezcenni dla Francji i Wielkiej Brytanii'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/4cdce28b-7d0b-4ef4-bed6-2e0ddc7e7ec6.mp3',\r\n description: '- Trzeba było szybko uporać się z najnowszym systemem kodów i szyfrów SS, gdyż wyścig z czasem stawał się sprawą najistotniejszą. Wojna wkraczała w rozstrzygająca fazę, a każdy odczytany rozkaz mógł oszczędzić strat armiom sojuszników – pisał w pamiętniku Marian Rejewski.(PR, 14.11.2002)
',\r\n title: 'Marian Rejewski - pogromca Enigmy'\r\n }\r\n ],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/e60c5c38-c84f-4be0-8868-22c73e4e7ed5',\r\n description: 'Bez \"matematycznego ataku\" polskich matematyków na Enigmę, jej skomplikowana wersja wykorzystywana przez niemiecką armię i lotnictwo nigdy nie zostałaby pokonana. Przełom, którego Marian Rejewski dokonał w 1932 roku, będący w istocie \"matematycznym atakiem\" na maszynę, był kluczowy dla złamania kodu Enigmy – powiedział Dermot Turing, bratanek Alana Turinga, człowieka, który jest uznawany na Zachodzie za ojca sukcesu walki z Enigmą.',\r\n title: 'Bratanek Alana Turinga o złamaniu kodu Enigmy'\r\n },\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/85a49b89-4578-4402-bc18-aa4f39e389b8',\r\n description: 'Kazimierz Leski \"Bradl\", as polskiego wywiadu, wytyczał trasy kurierskie z Warszawy do Paryża. Robił to... w przebraniu niemieckiego generała. Miał przy sobie kartki żywieniowe podrobione przez Stanisława Jankowskiego \"Agatona\". Wiąże się z nimi niezwykła historia, o której mówił swoim głosem na antenie Polskiego Radia. ',\r\n title: '\"Bradl\" w Paryżu'\r\n },\r\n\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"Marynarka\",\r\n text: \"lol3\",\r\n backgroundLeftColumn: \"marines\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"marines\" ,\r\n generalPhoto: 'marines',\r\n title: \"MARYNARKA\",\r\n date: \"30.09.1939 – 8.05.1945\",\r\n specialLink: \"https://www.polskieradio.pl/311\",\r\n specialBackgroundPhoto: \"photo_marines\",\r\n specialBackgroundPhotoMobile: \"photo-mobile_marines\",\r\n info: `\r\n Angielski historyk Brian Tunstall napisał: \"Ze wszystkich flot\r\n Zjednoczonych Narodów żadna nie walczyła lepiej w warunkach\r\n najwyższych trudności operacyjnych jak Polska Marynarka Wojenna\".\r\n\r\n
\r\n Polska Marynarka Wojenna uczestniczyła w działaniach wojennych od\r\n pierwszego do ostatniego dnia wojny. Dzień przed wybuchem wojny,\r\n 31 sierpnia 1939 roku, trzy polskie niszczyciele – ORP „Grom”,\r\n „Burza” i „Błyskawica” wyruszyły do brytyjskich portów w ramach\r\n operacji „Peking”, dzięki czemu ocalały. Okręty podwodne w ramach operacji\r\n „Worek” zaminowywały Zatokę Gdańską. Trzy bataliony piechoty morskiej, dywizjon\r\n wodnosamolotów i kilka dywizjonów artylerii nadbrzeżnej i przeciwlotniczej\r\n nie była zdolna do stawienia skutecznego oporu niemieckiej potędze. Mimo\r\n olbrzymiej przewagi wybrzeże broniło się do końca. Hel skapitulował dopiero\r\n 2 października 1939.\r\n
\r\n
\r\n Polska flota – wzmocniona przez okręty, które Marynarka otrzymała od Royal Navy -\r\n brała udział w operacjach patrolowych i konwojowych na Atlantyku, kampanii norweskiej\r\n i bitwie o Narwik, ewakuacji sił alianckich z portu w Dunkierce, walkach w rejonie Morza\r\n Śródziemnego. Okręty uczestniczyły w zakrojonej na wielką miarę próbnej akcji desantowej\r\n pod Dieppe we Francji, pierwszej operacji inwazyjnej w Afryce Północnej, lądowaniu\r\n aliantów we Włoszech i wreszcie w Normandii.\r\n
\r\n
\r\n Odnosiliśmy sukcesy, ale ponosiliśmy też straty. W 1940 roku z\r\n patrolu na Morzu Północnym nie powrócił okręt podwodny ORP \"Orzeł\".\r\n Pod Narwikiem zatonął niszczyciel ORP \"Grom\" i służący jako transportowiec\r\n transatlantyk \"Chrobry\". Okręt podwodny ORP \"Jastrząb\" zaginął na wodach podbiegunowych,\r\n na trasie konwoju do ZSRR. W pobliżu Islandii storpedowany przez niemiecki okręt podwodny został\r\n ORP \"Orkan\". Ciężko uszkodzony w Normandii ORP \"Dragon\" został doprowadzony na mieliznę i użyty do\r\n budowy sztucznego portu.\r\n\r\n `,\r\n generalName: \"Gen. Władysław Sikorski\",\r\n generalTitle: \"premier Rządu RP i Wódz Naczelny\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/99515a00-680a-4715-b8af-70a02d3dd154.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n - Po wojnie staniemy mocno i pewnie nad morzem, by zagwarantować Polsce nieodzowną a bezpośrednią łączność z całym światem.\r\n
\r\n
(BBC, 1943)
`,\r\n sounds: [\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/06f93313-3f33-4393-aeef-6347300718f5.mp3',\r\n description: '- Prosiliśmy dowódcę, żeby wrócić na Hel, zdjąć działa z okrętów i walczyć z innymi – wspominał pierwsze dni września 1939 roku marynarz z \"Błyskawicy\".(PR, 7.09.1959)
',\r\n title: 'Chcieli wracać z pomocą do Polski'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/b61e1b94-0875-4811-8f7c-b8878ff8d0a6.mp3',\r\n description: '- Przygotowaliśmy się do zniszczenia okrętu, żeby nie wpadł w niemieckie ręce – wspominał komandor Bolesław Romanowski o przemykaniu się \"Wilka\" przez Cieśniny Duńskie do Anglii we wrześniu 1939 roku.(PR, 7.09.1959)
',\r\n title: 'Nigdy nie poddamy \"Wilka\"'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/556bf506-227a-40c1-9572-256916fe3687.mp3',\r\n description: '- Gdy dowiedzieliśmy się, że \"Grom\" tonie, ruszyliśmy w jego kierunku. Na wodzie unosiła się tylko plama ropy i rozbitkowie – mówił marynarz z \"Błyskawicy\".(PR, 19.07.1959)
',\r\n title: '\"Błyskawica\" ratowała \"Groma\"'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/556bf506-227a-40c1-9572-256916fe3687.mp3',\r\n description: '- Wszystko odbyło się w ciągu minuty - obezwładnienie wartowników, odcięcie cum. Opadł trap i \"Orzeł\" ruszył do wyjścia z portu - słyszymy w audycji.(RWE)
',\r\n title: 'Ucieczka \"Orła\" z Tallina'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/03abb4ed-0e08-4e8b-b8cb-2c9e30529ec1.mp3',\r\n description: '- Zaczął się nierówny pojedynek, w którym \"Piorun\" mógł liczyć tylko na swoją zwrotność i zasłony dymowe – wspominał kpt. Eugeniusz Pławski.(RWE, 25.12.1965)
',\r\n title: 'Nierówna walka z \"Bismarckiem\"'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/46cdd564-8981-426f-a9d4-044a43a90f6b.mp3',\r\n description: '- Okręty powróciły po łowach na Morzu Śródziemnym. \"Sokół\" miał namalowaną białą sieć - znak, że wplątał się i wydostał ze stalowej sieci - słyszymy w audycji.(RWE, 4.11.1944)
',\r\n title: '\"Sokół\" i \"Dzik\" – straszne bliźniaki'\r\n }\r\n ],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/5945e52d-0c7f-4911-97df-13bbb1dfb3db',\r\n description: 'Zaglądamy do niedostępnych miejsc niszczyciela „Błyskawica”, jednej z najsłynniejszych polskich jednostek, które służyły podczas II wojny światowej pod polską banderą.',\r\n title: 'Spacer po okręcie-muzeum ORP „Błyskawica” '\r\n }\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"PanstwoPodziemne\",\r\n text: \"lol1\",\r\n backgroundLeftColumn: \"underground\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"underground\" ,\r\n generalPhoto: 'underground',\r\n title: \"POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE\",\r\n date: \"27.09.1939 – 19.01.1945\",\r\n info: `Polskie Państwo Podziemne i organizacje konspiracyjne w okupowanym krajuJeszcze przed kapitulacją Warszawy pod koniec września 1939 roku zaczęły powstawać organizacje konspiracyjne, które za cel stawiały sobie walkę z wrogiem do czasu wyzwolenia. Wśród nich był m.in. Oddział Wydzielony Wojska Polskiego majora Henryka Dobrzańskiego \"Hubala\". Hubalczycy i ich dowódca nie uznawali się za oddział partyzancki, lecz za oddział regularnego Wojska Polskiego, który nie złożył broni po wojnie obronnej we wrześniu 1939.
27 września gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz z upoważnienia Naczelnego Wodza utworzył Służbę Zwycięstwu Polski. Jej kontynuatorkami był Związek Walki Zbrojnej, a następnie w Armia Krajowa, która była największą siłą zbrojną w okupowanym kraju. AK podlegała Rządowi RP na Uchodźstwie poprzez struktury Polskiego Państwa Podziemnego.
Ustalenie liczebności AK, ze względu na konspiracyjny charakter, nie jest łatwe. Liczebność Armii wzrosła diametralnie po akcji scaleniowej, w ramach której dowództwu AK podporządkowano największe konspiracyjne organizacje zbrojne - Narodowa Organizacja Wojskowa (siła zbrojna Stronnictwa Narodowego) i Bataliony Chłopskie (organizacja wojskowa Stronnictwa Ludowego). Wówczas w szeregach AK służyło ok. 300 tys. żołnierzy.
W szeregach Armii Krajowej służył m.in. jeden z największych bohaterów II wojny światowej, ochotnik do Auschwitz, rotmistrz Witold Pilecki. Pilecki walczył też w największej akcji zorganizowanej przez Armię Krajową, czyli w Powstaniu Warszawskim w 1944 roku.
Mały Sabotaż Szarych Szeregów
Pewną niezależnością cieszyły się Szare Szeregi, organizacja Związku Harcerstwa Polskiego, której członkowie wykazali się niezwykłym bohaterstwem i pracowitością – działaniami tak zwanego Małego Sabotażu.
Obok konspiracji wojskowej rozwijała się konspiracja cywilna. W okupowanym kraju rozwinęło się bezprecedensowe w skali świata Polskie Państwo Podziemne z namiastką parlamentu, własną administracją, sądownictwem, policją, systemem komunikacji i prasą. PPP podlegało legalnym władzom RP na Uchodźstwie poprzez Delegata Rządu RP na kraj oraz poprzez sieć kurierów i emisariuszy. Wśród nich był Jan Karski, autor pierwszego raportu na temat Holocaustu.
Dowództwu Armii Krajowej i strukturom Polskiego Państwa Podziemnego nie podporządkowały się Narodowe Siły Zbrojne, organizacja wojskowa obozu narodowego. NSZ liczyła ok. 75 tys. żołnierzy.
Na żołnierzy konspiracyjnych organizacji wojskowych i organizatorów Polskiego Państwa Podziemnego spadły po wojnie represje ze strony sowieckiego NKWD oraz aparatu bezpieczeństwa narzuconego Polsce przez ZSRR komunistycznego reżimu. Terror stalinowski kosztował życie ok. 20 tys. żołnierzy podziemia niepodległościowego, ćwierć miliona dotknęły represje.
`,\r\n generalName: \"Gen. Michał Tokarzewicz-Karaszewski\",\r\n generalTitle: \"twórca Służby Zwycięstwu Polski, pierwszej organizacji konspiracyjnej w okupowanej Polsce\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/a58547d6-7f24-477a-9ec6-3450c857f28c.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n - Oświadczyłem gotowość podjęcia się odpowiedzialności za zorganizowanie zbrojnego oporu przeciw okupantom i gotowość wszczęcia otwartej walki, gdy na to pozwoli położenie wojenne. Jeszcze przed kapitulacją Warszawy zacząłem wykonywać powierzone mi zadanie\r\n
\r\n
(RWE, 7.02.1963)
`,\r\n sounds: [{\"url\":\"//static.prsa.pl/7d49ae40-ac4b-4692-82cd-25aa65b9b5ff.mp3\",\"description\":\"- Major przyjmował ochotników nieco ostro i nieco rubasznie. \\\"U mnie na żadne Krzyże Virtutti Militari nie zarobisz, prędzej g… z ciebie zostanie\\\" mawiał do kandydatów do oddziału – wspominali żołnierze majora Henryka Dobrzańskiego.(PR, 12.10.1960)
\",\"title\":\"Hubal i Wydzielony Oddział Wojska Polskiego \"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/cacc2977-b4fd-4626-89dc-249930243996.mp3\",\"description\":\"- Miałem dać znać, czy \\\"Rudy\\\" jedzie, czy też nie, w transporcie. Byłem w alei Szucha i widziałem go potwornie skatowanego niesionego na noszach do więźniarki. Dałem sygnał bezpośrednio z budynku Gestapo. Strasznie się denerwowałem, bo zależało mi na czasie i musiałem skorzystać z telefonu, przy którym siedział Niemiec – wspominał Andrzej Wolski, uczestnik akcji.(PR, \",\"title\":\"Akcja pod Arsenałem\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/c2281ad3-63c3-474e-95a5-d22ac21fc2e2.mp3 \",\"description\":\"- Całość trwała bardzo krótko. \\\"Lot\\\" został postrzelony od razu. Drugi wszedł do akcji \\\"Kruszynka\\\". Ja wyszedłem z samochodu i oddałem w głowę Kutschery ostatnie strzały – wspominał uczestnik akcji Michał Issajewicz \\\"Miś\\\".
(PR, 26.01.1995)
\",\"title\":\"Zamach na Kata Warszawy\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/b50f7e24-14bd-4f58-933a-8c833fe066a5.mp3\",\"description\":\"- Ani jeden strzał nie padł z naszej strony w kierunku Rosjan. Obowiązywał nas ciągle wielokrotnie powtarzany z Warszawy i Londynu rozkaz współdziałania z Armią Czerwoną. Więc współdziałaliśmy, a oddziały nasze topniały – powiedział mjr Tadeusz Klimowski ps. Ostoja.(RWE, 20.04.1967)
\",\"title\":\"Akcja Burza \"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/62c995ac-8057-4089-a397-dc8e1eb84a3b.mp3\",\"description\":\"- Niemcy chcieli nas złapać w kleszcze. Doskonale zdawali sobie sprawę z tego kto i w jakiej sile idzie na pomoc walczącej Warszawie – mówił Leon Stola \\\"Dąb\\\", uczestnik bitwy pod Antoniowem, której celem było przebicie się oddziałów partyzanckich Armii Krajowej do powstańców w stolicy.(PR, 19.06.1971)
\",\"title\":\"Na pomoc Powstaniu Warszawskiemu\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/9148789f-07f8-42ae-81e0-e75ba166fad6.mp3\",\"description\":\"- Program zawierał się w haśle \\\"Dziś - jutro - pojutrze\\\", oznaczał: \\\"Dziś\\\" - to okres okupacji i przygotowanie do powstania. \\\"Jutro\\\" - otwarta walka zbrojna z okupantem. \\\"Pojutrze\\\" - praca w wolnej Polsce – mówił Stanisław Broniewski ps. Orsza, naczelnik Szarych Szeregów.(PR, 1.08.1994)
\",\"title\":\"Uczyliśmy szanować życie\"}],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/1d009bc7-2980-4973-9f7f-50a6e72a6641',\r\n description: 'Jan Karski wspomina swoje obserwacje dotyczące obozów zagłady, które Niemcy urządzili w okupowanej Polsce. Obserwacje te stały się kanwą raportu, który Karski przedstawił Rządowi RP na Zachodzie. ',\r\n title: 'Raport Karskiego o Holocauście'\r\n }\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"Francja\",\r\n text: \"lol2\",\r\n backgroundLeftColumn: \"narwik\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"narwik\" ,\r\n generalPhoto: 'marines',\r\n title: \"FRANCJA\",\r\n date: \"4.01.1940 – 25.06.1940\",\r\n info: `Wrześniu 1939 roku we Francji znalazło się 19 tys. polskich żołnierzy. 4 stycznia 1940 podpisana została umowa między rządami Polski i Francji, dzięki której powołano do życia Armię Polską (Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie).W 1940 roku Wojsko Polskie we Francji stanowiło już pokaźną siłę – około 85 tys. żołnierzy. W jego skład wchodziły cztery dywizje piechoty (dwie gotowe do walki), brygada zmotoryzowana (pod dowództwem gen. Stanisława Maczka), dwie samodzielne brygady jednostek lotniczych i Marynarki Wojennej. Wydzielono też Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich, która wkrótce wsławiła się w bitwie o Narwik. Polacy szkolili się w obozie Coetquidan, nazywanym przez żołnierzy \"Koczkodanem\". Byli wyposażeni w przestarzały sprzęt francuski.
W czerwcu 1940 roku Niemcy napadły na Francję. Polscy żołnierze włączeni byli w obronę sojuszników. 2. Dywizja Strzelców pieszych walczyła w Alzacji. Zachowując do końca wysokie morale, które kontrastowało z postawą rejterujących żołnierzy francuskich, wobec bezsensu dalszej obrony, Dywizja przedostała się przez granicę szwajcarską, gdzie została internowana. Podobny los spotkał 1 Dywizję Grenadierów, która walczyła w rejonie Sarry. 10. Brygada Kawalerii Pancernej gen. Maczka osłaniała odwrót Francuzów, odnosząc znaczące zwycięstwo pod Montbard, lecz i ona musiała ulec samorozwiązaniu.
`,\r\n generalName: \"Gen. Władysław Sikorski\",\r\n generalTitle: \"premier Rządu RP, Wódz Naczelny:\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/734240ba-b793-47b9-bd03-fdc354018ad7.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n - Jednym z najważniejszych problemów, jakie stawia przed nami tragiczna chwila historyczna, jest odbudowa polskiej armii.\r\n
\r\n
(BBC, 1940)
`,\r\n sounds:\r\n [\r\n {\r\n url:\"//static.prsa.pl/641872e1-83e4-41dd-9f56-e37829640093.mp3\",\r\n description:\"- Naród węgierski to nasi najmilsi przyjaciele. Gdyby nie oni, to byśmy się z obozów internowania nie wydostali. Węgierskie dziewczynki przynosiły nam pod obóz cywilne ubrania, łachy. Przebieraliśmy się i nocą – podkop pod drutami – wspominał żołnierz 10. Brygady Kawalerii, który przez Węgry przedostał się do Francji.(PR, 7.06.1984)
\",\r\n title:\"Żołnierze-tułacze \"\r\n }\r\n ,{\"url\":\"//static.prsa.pl/89df6c18-b7b7-4830-ba50-0d537565745e.mp3\",\"description\":\"- Cofaliśmy się w nocy, a walczyliśmy w dzień. Dowódca pułku nie posiadał już rezerw, dlatego wezwał kucharzy i kancelistów. Tak sformowany oddział wziął udział w szturmie, którego celem było odepchnięcie wroga z powrotem za kanał – mówił kpt. Bogumił Domański z 1. Dywizji Grenadierów.(RWE, 6.07.1963)
\",\"title\":\"Bitwa pod Lagarde \"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/a542d73f-054d-4217-8e46-83cf2b7e8b17.mp3\",\"description\":\"- Minęło już południe, gdy Niemcy przekonani, że obrońca jest już zupełnie złamany, wznowili natarcie. Grubo się pomylili. Nasze CKMy po raz kolejny zagrały – wspominał bitwę pod Franciszek Raczek z 2 Dywizji Strzelców Pieszych.(RWE, 20.06.1970)
\",\"title\":\"Walki pod Damprichard\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/58c38181-3008-4c4f-9439-233b31e9eb08.mp3\",\"description\":\"Trzeba było spojrzeć w twarz rzeczywistości. Licząc się z kilometrami przemarszu, uzupełniliśmy benzynę w siedemnastu czołgach i minimalnej liczbie pojazdów transportowych, a resztę zniszczyliśmy. Powodzenie nasze było w elemencie zaskoczenia. Zapomnieć trzeba było o elementarnych zasadach: że nie naciera się czołgami na las i miasto, że nie naciera się nimi w nocy. - wspominał gen. Stanisław Maczek(RWE, 27.07.1968)
\",\"title\":\"17 czołgów pod Montbard\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/0d815dbd-884e-4e6f-aa0f-bdf97b1c3473.mp3\",\"description\":\"- Mniej więcej tydzień od niemieckiego ataku, na naszym lotnisku ogłoszono alarm. Wystartowaliśmy w cztery samoloty. Wkrótce dostrzegliśmy dziewięć Heinkli He 111. Nie zdążyliśmy dogonić dwóch pierwszych trójek przed spuszczeniem bomb. Dopadliśmy z Janem Daszewskim dopiero trzecią trójkę. – wspominał obronę francuskich lotnisk pilot Witold Łokuciewski.(PR, 7.09.1967)
\",\"title\":\"Na francuskim niebie \"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/407f269e-0948-4374-be8f-609967f60c3f.mp3\",\"description\":\"- W Tuluzie powstał obóz dla tych, którzy nie zdążyli się ewakuować do Wielkiej Brytanii. Jedzenie tam było bardzo słabe. Żołnierze byli zmuszeni do wyrębu lasu, całymi dniami zwozili drewno – wspominała Halina Semenowicz, pedagog, w czasie II wojny światowej pielęgniarka, która opiekowała się polskimi żołnierzami.(PR, 29.12.1997)
\",\"title\":\"Ci, którzy nie zdołali się ewakuować\"}],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/d4dfd2de-183d-4c06-b0f5-5504a467cec5',\r\n description: '- Nikt z nas nie przypuszczał, że po Wrześniu 1939 roku, który dla całego narodu polskiego był straszliwym szokiem, w 9 miesięcy później przeżyjemy to samo we Francji, na którą patrzyliśmy z wielką wiarą i nadzieją - wspominał gen. Bronisław Duch, dowódca 1. Dywizji Grenadierów. ',\r\n title: 'W obronie Francji'\r\n }\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"Narwik\",\r\n text: \"lol2\",\r\n backgroundLeftColumn: \"narwik\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"narwik\" ,\r\n generalPhoto: 'narwik',\r\n title: \"NARWIK\",\r\n date: \"9.04.1940 – 6.06.1940\",\r\n info: `Znacząca część niemieckiej produkcji wojennej oparta była na żelazie eksportowanym ze Szwecji. Surowiec dostarczany był do Rzeszy przez norweski port w Narwiku. Hitler, niebezpodstawnie, obawiał się, że alianci wprowadzą strategiczną blokadę miasta, by odciąć wroga od niezbędnego surowca. Chęć zabezpieczenia kluczowego szlaku dostawy pchnęła Hitlera do podjęcia decyzji o inwazji na Norwegię.Führerowi nie udało się utrzymać planów w tajemnicy. Do ich odkrycia przyczynił się polski okręt ORP \"Orzeł\", który podczas patrolu natknął się na statek \"Rio de Janeiro\". Statek okazał się zakamuflowanym transportowcem, który przewoził żołnierzy Wehrmachtu zmierzających do brzegów Norwegii.
W obliczu niemieckiej inwazji, alianci podjęli akcję mającą na celu odbicie Narwiku. W akcji wzięły udział wojska brytyjskie, francuska Legia Cudzoziemska i polska Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich. Starcie trwało od 9 kwietnia a 8 czerwca 1940 roku. Bitwa o Narwik zakończyła się zwycięstwem aliantów, jednak dowództwo uznało, że wobec okupacji Norwegii, postępów ataku Niemców na Francję i zagrożenia Wysp Brytyjskich, portu nie uda się utrzymać. Sprzymierzeni wycofali się, niszcząc uprzednio kluczowy port. Starcie stanowiło pierwsze zwycięstwo aliantów nad wojskami Hitlera.
W walkach o Narwik brała udział także polska Marynarka Wojenna. Działania aliantów wspierały niszczyciele \"Grom\", \"Błyskawica\" i \"Burza\", zaś statki MS \"Chrobry\", \"Batory\" i \"Sobieski\" służyły do transportu wojska. Pod Narwikiem zatonął 4 maja, trafiony niemiecką bombą, ORP \"Grom\".\r\n `,\r\n generalName: \"Gen. Zygmunt Bohusz-Szyszko\",\r\n generalTitle: \"dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/2c874984-37b7-4f63-a1ea-41ab724f3637.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n - Tylko jedna wąska droga biegła na tyłach naszej pozycji wzdłuż całego fiordu. Na niej ustawiona była nasza artyleria, po niej szło całe zaopatrzenie. Gdy Niemcy osiągnęli wzgórze ponad tą drogą, cała nasza komunikacja stanęła pod znakiem zapytania.\r\n
\r\n
(RWE, brak daty)
`,\r\n sounds: [{\"url\":\"//static.prsa.pl/02a92bd0-649c-4bb0-b4d5-5d598f8d0001.mp3\",\"description\":\"- Po storpedowaniu okrętu, podpłynęliśmy do miejsca, gdzie statek zatonął. Na powierzchni pozostały plamy oleju i setki ciał w mundurach niemieckich unoszące się na wodzie – mówił o zatopieniu zakamuflowanego transportowca Wehrmachtu Feliks Prządak, mat z ORP \\\"Orzeł\\\".(PR, 9.06.1969)
\",\"title\":\"Zatopienie \\\"Rio de Janeiro\\\" – preludium do Narwiku\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/596c2f93-05b4-4fe6-ba5a-de934edc1a9a.mp3\",\"description\":\"- Szykowano nas do walk w Finlandii podczas sowiecko-fińskiej wojny zimowej. Nie zdążono nas wysłać na front. Brygada była „bezrobotna”. Dopiero w kwietniu 1940 roku gruchnęła wiadomość: \\\"Niemcy zajmują Norwegię\\\" – wspominał żołnierz Jan Zakrzewski, żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich.(PR, 9.06.1969)
\",\"title\":\"Mieli walczyć przeciwko Stalinowi\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/f016c845-5fc7-410a-9bc0-f3f93577be41.mp3 \",\"description\":\"- Batalion brnął przez bardzo głęboki śnieg. Byliśmy potwornie objuczeni. Barkami przerzucono nas na drugą stronę fiordu, na południe od Narwiku. Tam zluzowaliśmy Brytyjczyków, którzy do tej pory walczyli tu z Niemcami - mówił żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich Stanisław Sukiennik.(PR, 7.04.1978)
\",\"title\":\"\\\"Cholerny marsz\\\"\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/556bf506-227a-40c1-9572-256916fe3687.mp3\",\"description\":\"- Gdy dowiedzieliśmy się, że \\\"Grom\\\" tonie, ruszyliśmy w jego kierunku. Na wodzie unosiła się tylko plama ropy i rozbitkowie – mówił marynarz z \\\"Błyskawicy\\\".(PR, 19.07.1959)
\",\"title\":\"Jak \\\"Błyskawica\\\" ratowała \\\"Groma\\\" \"}],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/861d43d3-3013-43b3-a9d0-8ac168fe651f',\r\n description: '- Ściągano do Brygady najlepszy element z innych jednostek. Zgłaszało się do niej dużo ochotników. Na początku 1940 roku, bowiem, rozpowszechnione było mniemanie, że wojna nie potrwa długo i każdy chciał zdążyć wziąć udział w odwecie - wspomnienie płk Wacława Kamionko - żołnierza Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich.',\r\n title: 'Najlepszy element z innych jednostek'\r\n },\r\n\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"BitwaOAnglie\",\r\n text: \"lol3\",\r\n backgroundLeftColumn: \"england\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"england\" ,\r\n generalPhoto: 'england',\r\n title: \"BITWA O ANGLIĘ\",\r\n date: \"10.07.1940 – 31.10.1940\",\r\n specialLink: \"http://bitwaoanglie.polskieradio24.pl/\",\r\n specialBackgroundPhoto: \"photo_england\",\r\n specialBackgroundPhotoMobile: \"photo-mobile_england\",\r\n info: `\r\n Polacy w Bitwie o Anglię\r\n \r\n\r\n
\r\n Po klęsce wrześniowej większość polskich pilotów zdołało ewakuować się\r\n do Rumunii, a stamtąd do Francji. Wkrótce, 29 października 1939, ustalono,\r\n że Polskie Siły Powietrzne będą tworzone zarówno we Francji, jak i w Wielkiej\r\n Brytanii. Pierwszy kontyngent polskich lotników przybył do Wielkiej Brytanii 8 grudnia\r\n 1939 roku, ostatni - już po klęsce Francji, w czerwcu 1940 roku.\r\n
\r\n
\r\n Początkowo Brytyjczycy podchodzili z nieufnością do Polaków. Pozwolono tylko na utworzenie jednostek\r\n bombowych, które nie miały autonomii. Klęska Francji w 1940 roku zmieniła wszystko. Polska stała się\r\n wówczas jedynym liczącym się sojusznikiem Brytyjczyków. Churchill zezwolił na utworzenie polskich\r\n dywizjonów myśliwskich – 302 i 303.\r\n
\r\n
\r\n Polscy piloci stanowili drugą siłę - po Brytyjczykach - wśród prawie trzech tysięcy podniebnych obrońców\r\n Wysp Brytyjskich. Co istotniejsze, doświadczeni w bitwach na polskim i francuskim niebie, Polacy okazali\r\n się wyjątkowo skutecznymi sojusznikami, którzy walczyli na południu Anglii, w rejonie najbardziej dotkniętym\r\n atakami wroga.\r\n
\r\n
\r\n Nie można zapomnieć o polskich mechanikach i innym personelu naziemnym. W 1940 roku ta kilkutysięczna rzesza\r\n ludzi była koniecznym i niezastąpionym zapleczem dla 145 Polaków, którzy z narażeniem życia bronili Wielkiej Brytanii.\r\n Polscy lotnicy walczyli później nad Europą, Afryką Północną, a nawet w Chinach. Ogółem w Polskich Siłach Powietrznych\r\n w czasie II wojny światowej służyło ok. 17 tys. ludzi.\r\n `,\r\n generalName: \"Witold Urbanowicz\",\r\n generalTitle: \"dowódca Dywizjonu 303\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/c5eb2631-63b1-4151-a308-4f65dcfb0364.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n - Na wysokości około 6 tysięcy metrów zauważyłem błyszczących w słońcu z 60 Messerschittów. Ostrzegłem dowódcę dywizjonu.\r\n Było to dla nas bardzo niekorzystne,\r\n bo oni byli nad nami – wspominał Witold Urbanowicz, dowódca Dywizjonu 303.\r\n
\r\n
(RWE, 30.11.1980)
`,\r\n sounds: [\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/ee32b380-f43a-4bff-85a6-090d91efb061.mp3',\r\n description: '– My nie błagamy o wolność, my walczymy o wolność. Tak miałem napisane na samolocie. W bitwie o Anglię mieliśmy rekord 126 zestrzeleń, przy najmniejszych stratach własnych – wspominał gen. Witold Urbanowicz, dowódca Dywizjonu 303.(RWE, 1980)
',\r\n title: 'Początkowo Brytyjczycy byli krytyczni wobec polskich pilotów'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/262bb7ed-91b0-4e1b-93f7-6394215a70da.mp3',\r\n description: '- Anglicy przyjęli, że 15 września był decydujący z uwagi na straty – minimalne, jakie ponieśli alianci i maksymalne, jakie ponieśli Niemcy. I to jest taki kulminacyjny, zwrotny punkt bitwy o Anglię – mówił Stanisław Skalski.(PR, 28.08.1980)
',\r\n title: '15 września 1940 – punkt zwrotny'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/290e72a3-596d-4817-af7d-72077bf6662b.mp3',\r\n description: '- Nasz dywizjon miał na koncie najwięcej zestrzelonych samolotów spośród wszystkich dywizjonów w bitwie – mówił płk Witold Łokuciewski, ostatni dowódca Dywizjonu 303.(PR, 21.01.1975)
',\r\n title: 'Byliśmy znani, pisała o nas prasa, mówiono o nas w radiu'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/c0bbc549-ee75-4481-bad7-1899ff857feb.mp3',\r\n description: '- Na początku przez trzy dni uczyli nas: „w lewo”, „w prawo” po angielsku, bo oczywiście nikt z nas nie mówił po angielsku – wspominał Jan Zumbach.(PR, 21.10.1969)
',\r\n title: 'Przy stracie 8 maszyn zestrzeliliśmy 124'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/f728b61a-0b33-4483-bb1b-ef36c02ee41b.mp3',\r\n description: '- 15 września do walk nad Londynem weszły dwa polskie dywizjony – 302 i 303. To było duże zwycięstwo polskich pilotów – relacjonował płk Wacław Król, as myśliwski.(PR, 28.08.1980)
',\r\n title: 'Walka nad Londynem z dużym wkładem Polaków'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/e529eaea-aea1-4f6b-be15-d3a7cff93880.mp3',\r\n description: '- W nocy na 15 września kazano nam spać w ubraniach, w pełnej gotowości. Koło południa poderwano nas z lotniska. Nie osiągnęliśmy jeszcze pełnej wysokości, gdy zobaczyliśmy przed nami z 60 Dornierów i z setkę Messerschmittów – opowiadał płk. Marian Duryasz.',\r\n title: 'Dowódca zdążył nam powiedzieć, że przed nami wróg'\r\n }\r\n ],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/e2da5dac-a975-42b4-8358-71a1c0ee42b7',\r\n description: '-Jesteśmy dumni, że polskie eskadry bronią Londynu – mówił gen. Władysław Sikorski w przemówieniu skierowanym do Brytyjczyków 12 października 1940. (BBC)',\r\n title: 'Wódz Naczelny, gen. Władysław Sikorski, o udziale Polaków w bitwie o Anglię'\r\n },\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/add39be0-f380-491d-8308-8908c596e056',\r\n description: '- Brytyjczycy nie zdawali sobie sprawy z tego, że można wbić się klinem w niemiecką wyprawę bombową. Zaatakować nie z 200 metrów, a z 40-50 metrów – wyjaśnia dr Krzysztof Mroczkowski z Muzeum Lotnictwa w Krakowie. ',\r\n title: 'Dlaczego Dywizjon 303 był najlepszą jednostką bitwy o Anglię?'\r\n },\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/f3825917-c310-45fa-8524-371d8a3f15c7',\r\n description: '- Niemiec wracał gdzieś z rejonu, znad Anglii. Spotkaliśmy się łeb w łeb – wspominał gen. Stanisław Skalski, legenda polskiego lotnictwa podczas II wojny światowej. (PR, brak daty)',\r\n title: 'Stanisław Skalski wspomina zestrzelenie podczas bitwy o Anglię'\r\n }\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"Cichociemni\",\r\n title: \"CICHOCIEMNI\",\r\n date: \"15/16.02.1941 – 28.12.1944\",\r\n specialLink: \"https://www.polskieradio.pl/287\",\r\n specialBackgroundPhoto: \"photo_nightshadows\",\r\n specialBackgroundPhotoMobile: \"photo-mobile_nightshadows\",\r\n info: `\r\n Nazywano ich cichociemnymi\r\n \r\n\r\n
\r\n 316 doskonale wyszkolonych spadochroniarzy. Przybywali nocą i byli\r\n uczeni zabijać po cichu. Wysyłani do najbardziej niebezpiecznych zadań\r\n na terenie okupowanej przez Niemców Polski, postępowali zgodnie z\r\n maksymą: \"Wywalcz Polsce wolność lub zgiń\"\r\n
\r\n
\r\n .Pomysł narodził się jeszcze we Francji.\r\n Kpt. Jan Górski \"Chomik\" i kpt. Maciej Kalenkiewicz \"Bóbr\" podjęli\r\n próbę organizacji powietrznej łączności z krajem. Ich starania przyniosły\r\n sukces 16 lipca 1940. Tego dnia premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill\r\n powziął decyzję o powołaniu organizacji Special Operation Executive (SOE), w\r\n celu nawiązania współpracy z podziemnych ruchem oporu w całej Europie. Rozkaz Churchilla\r\n był jasny: \"Nakazuję wam podpalić Europę\".\r\n
\r\n
\r\n \"Szukasz śmierci, wstąp na chwilę\"\r\n
\r\n
\r\n Wybrani musieli samodzielnie podjąć decyzję. Do cichociemnych dołączali wyłącznie ochotnicy,\r\n którzy w każdym momencie mogli bez konsekwencji się wycofać i wrócić do macierzystej jednostki.\r\n Znamienny napis \"Szukasz śmierci, wstąp na chwilę\" witał w ośrodku szkoleniowym SOE tych, którzy\r\n zdecydowali się na służbę.\r\n
\r\n
\r\n Szkolenie było trudne, obejmowało od spadochronowego, dywersyjnego i strzeleckiego, po fachowe -\r\n z wywiadu, łączności czy broni pancernej.\r\n
\r\n
\r\n Gotowy do skoku cichociemny nie posiadał przy sobie żadnych informacji na swój temat.\r\n Wycinano nawet metki z ubrań, by zatrzeć jakikolwiek trop.\r\n
\r\n
\r\n Tu właśnie przechodziła swój chrzest bojowy 5-tysięczna\r\n Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich. Utworzona w Syrii na\r\n mocy umowy gen. Władysława Sikorskiego z rządem francuskim w\r\n kwietniu 1940 roku, po kapitulacji Francji przeszła do\r\n Palestyny, gdzie została wcielona do jednostek brytyjskich na\r\n Środkowym Wschodzie.\r\n
\r\n
\r\n Skoki do okupowanej Polski\r\n
\r\n
\r\n Przeszkolono 606 osób. Skoczyło 316, w tym jedna kobieta Elżbieta Zawacka ps. \"Zo\".\r\n To właśnie oni zostali zapamiętani w historii jako cichociemni.\r\n
\r\n
\r\n Pierwszy zrzut odbył się w nocy z 15 na 16 lutego 1941, ostatni w grudniu 1944 roku.\r\n
\r\n
\r\n Nigdy nie stanowili zwartej jednostki, wszyscy razem nigdy się nie spotkali.\r\n Do Polski byli zrzucani pojedynczo. Każdy miał swoją misję. Warunki konspiracji\r\n wykluczały jakikolwiek kontakt. Kto jest kim, dowiedzieli się dopiero po wojnie.\r\n
\r\n
\r\n Wszystko było celowe i bardzo przemyślane. Nie chodziło o ilościowe zasilenie sił\r\n zbrojnych w kraju. Każdy zrzut miał swój cel, związany z bieżącą walką Armii Krajowej.\r\n Cichociemni służyli w oddziałach partyzanckich, byli fałszerzami. Wśród nich byli\r\n specjaliści od radiotelegrafii, czołgiści, lotnicy – ich zadaniem było przygotowanie\r\n żołnierzy w kraju do wybuchu ogólnopolskiego powstania.\r\n
\r\n
\r\n Zginęło 112 - dziewięciu w czasie lotu do Polski lub podczas skoku,\r\n 26 w walce z okupantem, 27 zamordowało Gestapo, 8 zostało zamordowanych\r\n lub zginęło w obozach koncentracyjnych, 10 po aresztowaniu popełniło samobójstwo,\r\n zażywając truciznę, 18 poległo w Powstaniu Warszawskim. Na dziewięciu cichociemnych\r\n wykonano po wojnie karę śmierci na podstawie wyroków sądów Polski Ludowej w okresie\r\n stalinizmu.\r\n\r\n `,\r\n generalName: \"Elżbieta Zawacka\",\r\n generalTitle: \"ps. Zo, jedyna kobieta-cichociemna\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/e1cbc0de-8c10-4db8-b72d-58690c3c2238.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n - Ze mną leciało dwóch innych cichociemnych. Zrzuciliśmy zasobniki, a później mieliśmy skakać my. \"Panie przodem\" – usłyszałam.\r\n
\r\n
(PR, 4.02.2009)
`,\r\n backgroundLeftColumn: \"nightshadow\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"nightshadow\" ,\r\n generalPhoto: 'nightshadow',\r\n sounds: [\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/93be3c5b-50cf-4389-b841-c7dd5a8cea29.mp3',\r\n description: '- Selekcja była bardzo surowa. Moją specjalnością była fotografia przeznaczona do użytku wojskowego, a ściślej mówiąc do wywiadu. Za każde takie zdjęcie groziła kula w łeb – wspominał Stefan Bałuk.(PR, 3.02.2004)
',\r\n title: 'Cichociemny z aparatem '\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/d092f806-186e-4e5f-a88a-624461526eb9.mp3',\r\n description: '- Uczono nas walki wręcz, jujitsu i judo. Sztuki walki dobierano pod kątem możliwie bezszmerowego unieszkodliwienia przeciwnika – mówił Andrzej Bogusławski, cichociemny.(PR, 6.11.1968)
',\r\n title: 'Poza walką wręcz, uczyliśmy się strzelać'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/6df25d44-7cda-4ee9-bc7f-41d8d3b0b8f6.mp3',\r\n description: '- Gdy zapytano mnie o to, czy chcę wrócić do Polski, poinformowano mnie jednocześnie, że według statystyk cichociemny po zrzucie przeżywał w kraju pół roku – mówił Stanisław Jankowski, w Powstaniu Warszawskim dowódca plutonu \"Agaton\" w batalionie \"Pięść\"(PR, 27.02.1984)
',\r\n title: 'Statystyka dawała mi pół roku życia'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/59938110-fc81-4686-88ec-96c7bb587c30.mp3',\r\n description: '- Strach jest normalną rzeczą i tylko ci, co naprawdę nie wojowali, opowiadają niestworzone rzeczy o swojej brawurze – rozmowa z Benonem Łastowskim, cichociemnym.(RWE, 19.09.1963)
',\r\n title: 'Bałem się często, ale potrafiłem to opanować'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/9b6e08c6-99e2-40d1-8c5f-19f351eb9991.mp3',\r\n description: '- Miałem być jedynym człowiekiem, który miał przekonać aliantów, że ich obraz Polski nie odpowiada rzeczywistości, a później wrócić do kraju i spotkać się z tym samym – mówił Jan Nowak-Jeziorański, cichociemny.(PR, 1.24.2005)
',\r\n title: 'Wiedziałem, że Powstanie Warszawskie nic nie zmieni w oczach aliantów'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/67444f27-d600-4435-81eb-4cee022f786f.mp3',\r\n description: '- Mogłam zorganizować odbicie brata z więzienia. Wiedziałam, że mogę wpaść. Zdecydowałam, że nie pojadę na tę akcję – wspominała Elżbieta Zawacka, jedyna kobieta wśród cichociemnych.(PR, 11.01.2014)
',\r\n title: 'Najtrudniejsza decyzja w życiu'\r\n }\r\n ],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/b76dafd8-102d-456d-9622-300558905ee7',\r\n description: '- Moim zdaniem najważniejszą rolą cichociemnych było pokazanie ludziom w okupowanym kraju, że na Zachodzie o nich nie zapomniano – mówił w rozmowie z portalem PolskieRadio.pl Aleksander Tarnawski ps. Upłaz. ',\r\n title: 'O misji cichociemnych opowiada ostatni z nich '\r\n },\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/b1f5bd3d-714f-4663-9954-52c5ef63b359',\r\n description: 'W jednym z ostatnich wywiadów przed śmiercią, gen. Elżbieta Zawacka, jedyna kobieta wśród cichociemnych, opowiedziała o najtrudniejszej decyzji, jaką przyszło jej podjąć w czasie II wojny światowej.',\r\n title: 'Najtrudniejsza decyzja gen. Zawackiej'\r\n }\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"ArmiaAndersa\",\r\n text: \"lol2\",\r\n backgroundLeftColumn: \"anders\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"anders\" ,\r\n generalPhoto: 'anders',\r\n title: \"ARMIA ANDERSA\",\r\n specialLink: \"http://www.polskieradio.pl/261,Anders\",\r\n specialBackgroundPhoto: \"photo_anders\",\r\n specialBackgroundPhotoMobile: \"photo-mobile_anders\",\r\n date: \"14.08.1941 – 21.04.1945\",\r\n info: `Niemal sześć tygodni po ataku III Rzeszy na ZSRR, 30 lipca 1941 w Londynie, premier Rządu RP na Uchodźstwie gen. Władysław Sikorski i ambasador ZSRR w Wielkiej Brytanii Iwan Majski podpisali polsko-sowiecki układ polityczny. Zakładał on m.in. amnestię dla amnestii dla obywateli polskich pozbawionych wolności na terytorium ZSRR.\r\n\r\n
\r\n\r\n Zwalniani z łagrów\r\n
\r\n
\r\n Wprowadzenie w życie tej decyzji wiązało się z ogromnymi trudnościami. Do wielu uwięzionych wiadomość w ogóle ta nie dotarła, chętniej uwalniano ludzi schorowanych i słabych fizycznie, nie ułatwiano dotarcia do celu – organizacji przejazdu, pobytu w miejscach etapowych, wyżywienia.\r\n
\r\n
\r\n 4 sierpnia zwolniono z więzienia na Łubiance w Moskwie gen. Władysława Andersa. 10 sierpnia został on nominowany przez Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego na stanowisko dowódcy Armii Polskiej w ZSRR.\r\n
\r\n
\r\n Ciężkie początki\r\n
\r\n
\r\n Polsko-sowiecka umowa wojskowa została podpisana 14 sierpnia 1941. Planowano organizowanie: w Tatiszczewie – 5. Dywizji Piechoty, w Tockoje – 6. Dywizji Piechoty i Ośrodka Zapasowego Armii, w Buzułuku – Dowództwa Armii. Do 10 września przybyło około tysiąca oficerów i ponad 21 tysięcy podoficerów polskich. Warunki były bardzo ciężkie.\r\n
\r\n
\r\n 3 grudnia 1941 na Kremlu gen. Sikorski ustalił ze Stalinaem, że nowy stan Armii Polskiej będzie liczył 96 tysięcy żołnierzy oraz wyrażono zgodę na ewakuację 25 tysięcy żołnierzy do Wielkiej Brytanii i na Środkowy Wschód.\r\n
\r\n
\r\n 14 grudnia 1941 w Tatiszczewie w garnizonie 5. Dywizji odbyła się defilada Armii Polskiej – oddziały maszerowały przed Naczelnym Wodzem w kufajkach, podartych płaszczach, dziurawych butach.
\r\n\r\n
\r\n
\r\n Ewakuacja z terenów ZSRS\r\n
\r\n
\r\n 18 marca 1942 Stalin zgodził się na pierwszą ewakuację ponad 44 tysięcy Polaków do Iranu. Do 4 kwietnia, przez Krasnowodzk, ewakuowano do Persji ponad 33 tysiące żołnierzy oraz blisko 11 tysięcy osób cywilnych, w tym 3 tysiące dzieci.\r\n
\r\n
\r\n Druga ewakuacja odbyła się w sierpniu 1942 roku. W tym czasie wyjechało 44 tysięcy 832 żołnierzy i 25 tysięcy 457 osób cywilnych, wśród nich wiele dzieci. W sumie w marcu i sierpniu zostało wyprowadzonych do Iranu 116 tysięcy 543 ludzi, w tym 78 tysięcy 631 żołnierzy.\r\n
\r\n
\r\n Gen. Władysław Anders wyjechał z Rosji do Teheranu 19 sierpnia 1942. Gdy Armia Polska wkroczyła do Iranu, przeszła pod dowództwo Brytyjczyków z gen. Henry'm Pownall'em na czele.\r\n\r\n `,\r\n generalName: \"Gen. Władysław Anders\",\r\n generalTitle: \"dowódca 2. Korpusu Polskiego\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/0db1d28f-58e3-4f63-b7ee-1be7fb373a22.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n O tym, że zostałem dowódcą polskiej armii, dowiedziałem się w więzieniu w Moskwie. Było jasne, że Sowieci mają swoje własne plany, które stoją w zupełnej sprzeczności z podpisanymi przez nich układami.\r\n
\r\n
(RWE, 17.05.1969)
`,\r\n sounds: [\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/82d7c86c-c063-4c82-bdc6-8c54deb64f23.mp3',\r\n description: '- Przemawiam z Moskwy. Żołnierze polscy będą się bić ze śmiertelnym wrogiem wszystkich Słowian o oswobodzenie swojej ojczyzny - słyszymy w nagraniu, które wygłosił gen. Władysław Sikorski po podpisaniu układu z ZSRS.(BBC, 1941)
',\r\n title: 'Mówi Wódz Naczelny '\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/7e537536-4c1a-4909-b7ad-ba7ade769bd5.mp3',\r\n description: '- Gorące ukochanie kraju, wiara w Boga dały nam siły do walki o Polskę wielką i wolną - mówił gen. Władysław Anders przed odlotem z Londynu do Rosji.(BBC, 9.05.1942)
',\r\n title: 'Wierzymy, że przetrwamy'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/5baa6d55-b518-445f-b489-9b826bace4c9.mp3',\r\n description: '- O amnestii i tworzeniu polskiej armii w ZSRR dowiedziałem się podczas pobytu w gułagu w Workucie - mówił żołnierz Maksymilian Baranowski.(PR, 23.12.1994)
',\r\n title: 'Cudem przetrwaliśmy katorgę'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/f386e5b4-030f-45a5-af31-9fec1ca70837.mp3',\r\n description: '- Zza koła podbiegunowego statkiem przewieźli nas do Archangielska, a stamtąd do Tatiszczewa – mówił Edward Szczepanik, ostatni premier na emigracji.(PR, 21.10 1996)
',\r\n title: 'Od razu zostałem oficerem'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/cb4615d4-bbdd-4043-91b9-35dfea3fab80.mp3',\r\n description: '- Prowadziłam grupę dzieci. Gdy płynęliśmy z Krasnowodzka Morzem Kaspijskim do Iranu, umierały z głodu i awitaminozy - mówiła Bronisława Jędruch.(PR, 11.06.1973)
',\r\n title: 'Matki musiały oddać dzieci'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/4c729d03-a1f3-4235-8c2c-3136b9666c0c.mp3',\r\n description: '- Pracowałyśmy w szpitalach, biurach, pralniach, kuchniach, szwalniach i wszędzie tam, gdzie byłyśmy potrzebne – wspominała mjr Jadwiga Hausnerowa.(RWE, 13.10.1968)
',\r\n title: 'Pomocnicza Służba Kobiet'\r\n }\r\n ],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/5d2722d9-9899-4a72-9816-bd1bc06d0322',\r\n description: '- W Londynie wiedziano, że na terenie ZSRS znajduje się około 400 tys. polskich żołnierzy. Podpisana na początku sierpnia 1941 roku umowa wojskowa polsko-sowiecka gwarantowała organizację dwóch dywizji piechoty i pułku zapasowego - mówił prof. Zbigniew Wawer.',\r\n title: 'Gen. Sikorski wierzył, że uda się ich wyciągnąć'\r\n },\r\n\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"Tobruk\",\r\n text: \"lol1\",\r\n backgroundLeftColumn: \"tobruk\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"tobruk\" ,\r\n generalPhoto: 'tobruk',\r\n title: \"TOBRUK\",\r\n date: \"22.08.1941 - 10.12.1941\",\r\n info: `Libijska twierdza-port Tobruk była kluczowym miejscem dla panowania nad całym teatrem działań w Afryce Północnej podczas II wojny światowej. Tylko ten punkt oddzielał doborowe niemieckie Afrika Korps gen. Erwina Rommla i jego włoskich sojuszników od inwazji na Egipt. To tędy biegł najważniejszy szlak komunikacyjny w tej części kontynentu, a co istotniejsze – Tobruk znakomicie nadawał się jako port zaopatrzeniowy.Oblężenie miasta trwało od 10 kwietnia 1941 roku. Twierdzy bronili głównie Australijczycy. W drugiej połowie sierpnia zostali wzmocnieni przez polską Samodzielną Brygadę Strzelców Karpackich. Polaków, spośród których wielu było weteranami walk w Polsce i we Francji, skierowano na najcięższy odcinek frontu, tzw. wyłom, w który zdołali wedrzeć się Niemcy. Skuteczna obrona aliantów, których zaczęto nazywać \"Szczurami Tobruku\", zmusiła siły Osi do przerwania oblężenia w listopadzie.
Heroiczna obrona Tobruku odwlekła o pół roku niemieckie plany inwazji na Egipt. Dała też bezcenny czas Brytyjczykom na przygotowanie i dostarczenie posiłków do Afryki. Bez \"Szczurów Tobruku\", w tym Polaków z Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, nie byłoby zwycięskiej bitwy pod El Alamein, rozegranej jesienią 1942 roku, która zakończyła panowanie Niemców w Afryce Północnej.
\r\n\r\n `,\r\n generalName: \"Gen. Stanisław Kopański\",\r\n generalTitle: \"dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/6e40f099-8704-40a9-aa4a-0b2b836921d2.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n - Przez siedem miesięcy walczyliśmy z nieprzyjacielem, w tym przez cztery miesiące w oblężonym Tobruku. Brygada wytrwała na najtrudniejszym odcinku przez dziesięć tygodni. Jest to swoisty rekord, bo zwykle zmieniano tam oddziały co 3-5 tygodni.\r\n
\r\n
(BBC, 1942)
`,\r\n sounds: [{\"url\":\"//static.prsa.pl/34a04f67-86a1-4f17-b5b8-9738979f1fac.mp3\",\"description\":\"- Przeraził mnie ogrom tej twierdzy, nie widziałem jej końców po horyzont. Linia frontu miała 55 km. Kiedy przybyliśmy do Tobruku, widziałem masę rozbitych czołgów, broni i dział. Walka toczyła się z lądu, powietrza i wody. To pokazuje, jak bardzo Rommel chciał zdobyć to miasto – mówił st. Sierż. Antoni Adamus, uczestnik walk o Tobruk.(PR, 16.02.1968)
\",\"title\":\"Pustynne piekło \"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/0ca06784-5d9d-4fdf-9195-02df6740fd10.mp3\",\"description\":\"- W dzień było gorąco. Nieustannie towarzyszyły nam skorpiony i pająki. Nocą z kolei było tak zimno, że spaliśmy pod trzema kocami, a i tak trzęśliśmy się z zimna. Najgorszą plagą była jednak malaria – wspominali żołnierze Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, Bronisław Hess i Antoni Tyszarski.(PR, 21.08.1984)
\",\"title\":\"Natura gorsza od Niemców \"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/2499bd81-97ab-4e0e-a890-2a7874a857cc.mp3\",\"description\":\"- Rzucono nas od razu na linię frontu. Skierowano nas na najgorszy odcinek, tzw. \\\"wyłom\\\", gdzie Niemcy zepchnęli Australijczyków, zdobyli umocnienia, bunkry i wzgórze panujące nad całą linią obrony. Brakowało amunicji i wody, żywiliśmy się tylko sucharami. Mimo to wytrwaliśmy przez kilka miesięcy – wspominał Władysław Górski, uczestnik obrony Tobruku i walk o Ghazalę.(PR, 19.08.1988)
\",\"title\":\"Szczury Tobruku \"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/aa25fc16-ee80-4dd0-aeb9-3ad500e83d9d.mp3\",\"description\":\"- Pamiętam bombardiera Kuczerę, którego ojca Niemcy zabili w pierwszych dniach wojny, który pierwszego dnia bitwy intensywnie czyścił bagnet kawałkiem szalika. Zapytałem go po co to robi. Odpowiedział, że kiedyś podobno w Egipcie uczyłem go, żeby do takiej akcji bagnet zawsze musi lśnić. Wszyscy czuli, że to będzie walka na krótkim dystansie – mówił major Wojciech Kania, uczestnik walk o Tobruk.(PR, 2.11.1971)
\",\"title\":\"Walka na krótkim dystansie \"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/aadba7ca-c164-4e3f-b219-238c27fc1a8e.mp3\",\"description\":\"- Przejmowanie pozycji od Australijczyków zaczęliśmy od pogłębiania okopów, bo tym się oni zupełnie nie przejmowali. Dla nich wojna była jak sport. Pamiętam jednego żołnierza, który podczas ostrzału artyleryjskiego wychodził z okopu, zdejmował hełm i krzyczał \\\"Nie trafiliście!\\\". Bardzo polubiliśmy się z Australijczykami, których zadziorność bardzo przypominała naszą – wspominał Tadeusz Pruski, który walczył pod Tobrukiem.(PR, 16.02.1968)
\",\"title\":\"Australijscy bracia \"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/1c486da3-c6e1-4680-a6ca-bf66829f33be.mp3\",\"description\":\"- Był w rogatywce, miał bardzo przenikliwy wzrok, niebieskie oczy. Sanitariusze pytali go, kiedy wrócą do Polski. Ze smutnym uśmiechem odpowiedział „Na pewno wrócimy, ale to jeszcze długo potrwa” - wspominał Olech Szczepski, który jako lekarz służył pod Tobrukiem.(PR, 2.11.1971)
\",\"title\":\"Wizyta gen. Sikorskiego \"}],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/5137dc55-c574-4def-89f7-e2bd9b32f871',\r\n description: `- Nowy dowódca twierdzy, po zluzowaniu Australijczyków\r\n przez Brytyjczyków, zapytał mnie, jak długo mogliby żołnierze Brygady Karpackiej\r\n pozostawać na \"wyłomie\". Odpowiedziałem mu, że rekord przebywania na \"wyłomie\",\r\n osiągnięty przez Australijczyków, wynosił cztery tygodnie - wspominał gen. Stanisław Kopański.\r\n `,\r\n title: 'Wytrzymali tydzień dłużej od wszystkich'\r\n }\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"1i2ArmiaWP\",\r\n text: \"lol2\",\r\n backgroundLeftColumn: \"berling\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"berling\" ,\r\n generalPhoto: 'berling',\r\n title: \"1. i 2. ARMIA WP\",\r\n date: \"14.05.1943 – 08.05.1945\",\r\n info: \"Nie zdążyli do AndersaŻołnierze, którzy weszli w skład Ludowego Wojska Polskiego, pochodzili głównie z polskich Kresów Wschodnich. Po wejściu Armii Czerwonej 17 września 1939 roku do Polski setki tysięcy polskich obywateli zostało wywiezionych w głąb Rosji sowieckiej.
Po układzie Sikorski-Majski w lipcu 1941 roku gen. Władysław Anders rozpoczął formowanie polskiej armii z Polaków zwolnionych na mocy amnestii z sowieckich łagrów. Do listopada 1942 roku ewakuowano z terenu ZSRS blisko 120 tys. osób. Wielu z tych, którzy nie zdążyli dołączyć do Armii Andersa, trafiło do wojska polskiego budowanego przez Stalina. Chcieli bić się z Niemcami o wolna Polskę. Nie wiedzieli , że będą narzędziem wykorzystanym do obrony władzy komunistycznej.
Sowiecka armia polska
Naczelne dowództwo Wojska Polskiego zostało wybrane pod ścisłym nadzorem Józefa Stalina. Wszystkie kierownicze stanowiska w polskiej armii zajmowali Rosjanie. Od 1944 roku byli w nim współpracownicy sowieckich służb specjalnych, m.in. Zygmunt Berling, Michał Rola-Żymierski, Marian Spychalski, Karol Świerczewski.
1 Warszawska Dywizję Piechoty pod dowództwem gen. Zygmunta Berlinga wykorzystano w październiku 1943 roku w bitwie pod Lenino. Straty były tak wielkie, że jednostkę wycofano z frontu.
W marcu 1944 roku Stalin wydał rozkaz utworzenia 1. Armii Wojska Polskiego pod dowództwem Berlinka. W sierpniu 1944 roku utworzono 2. Armię Wojska Polskiego na czele z gen. Świerczewskim.
Krwawy szlak bojowy
Latem 1944 roku Polacy z Armią Czerwoną szli za zachód, wypierali Niemców z przedwojennych polskich ziem. W sierpniu 1944 roku, kiedy wybuchło Powstanie Warszawskie, stali po praskiej stronie Wisły. Polscy żołnierze nie dostali zgody na udział w powstaniu. Dopiero we wrześniu dostali zgodę na przeprawienie się na przez rzekę Przyczółek Czerniakowski, gdzie ponieśli ogromne straty i nie pomogli walczącej Warszawie.
Do stolicy Armia Czerwona wkroczyła na początku stycznia 1945 roku.
W kwietniu i maju 1945 roku obie polskie armie walczyły w krwawych bitwach o Budziszyn i Berlin.
Wykorzystani do walki z AK
Po zakończeniu II wojny większość żołnierzy weszła w skład Wojska Polskiego w komunistycznej Polsce. Razem z oddziałami NKWD, bezpieką i Milicją Obywatelską zostali przerzuceni do walki z polskim podziemiem niepodległościowym na wschodnich terenach polskich.
\",\r\n generalName: \"Mikołaj Troicki\",\r\n generalTitle: \"\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/bf7b0e83-8106-4fc4-9336-6f7766dbb40e.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n - Zobaczyłem, jak Berlin się pali. \"Baczność. Chłopcy przypadło nam w udziale w imieniu narodu polskiego zawiesić nasz nieśmiertelny sztandar na gruzach Berlina\". Kapral Karpowicz wywiesił sztandar.\r\n
\r\n
(PR, 18.04.1968)
`,\r\n sounds: [{\"url\":\"//static.prsa.pl/2d92e690-475f-415e-9504-d063affaa27a.mp3\",\"description\":\"- Pocisk uderzył w jarzmo karabinu maszynowego mojego czołgu. Drugi pocisk uderzył od przodu, od strony mechanika-kierowcy. Pełno dymu, pełno ognia. Wyskoczyliśmy z ładowniczym z wozu. Pozostali nie wychodzą. Kiedy opanowaliśmy strach, podeszliśmy do wozu. Mechanik nie żył. Strzelec miał poszarpane ręce - wspominał walki o Jabłonną Jan Popiel, żołnierz 1 Armii Wojska Polskiego.(PR, 26.08.1978)
\",\"title\":\"Czołg stanął w płomieniach\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/01ebd7af-5864-4da2-ada9-aad6733900b3.mp3\",\"description\":\"- Pierwsze szeregi wyszły na brzeg. Usłyszałem pierwsze wybuchy min. Niemcy byli dobrze przygotowani. Przetrwali ostrzał artyleryjski i ogniem karabinów maszynowych przyszpilili nas do ziemi – wspominał Józef Wójcicki, żołnierz II Armii Wojska Polskiego.(PR, 26.08.1978)
\",\"title\":\"Forsowanie Nysy\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/e93798b2-e531-485d-8585-f2e504e04f21.mp3\",\"description\":\"- Trafiliśmy do okrążenia. Do zwiadu bojem wysłano czołgi trzech braci Korczyńskich. Zygmunt i Bolesław byli braćmi rodzonymi, Bronisław był bratem ciotecznym. Każdy z nich był kierowcą -mechanikiem czołgu. Zaczęła się straszna sieczka. Zostaliśmy ostrzelani. Najpierw z całą załogą zginął Bolesław. Później zginął Zygmunt. Bronisław, strasznie poparzony, został wyciągnięty z wraku przez kolegów – wspominał ciężki bój pod Budziszynem fizylier Jan Szczepański.(PR, 24.04.1987)
\",\"title\":\"Trzech braci pod Budziszynem\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/16803a80-e180-4ffa-bf12-df304c395c76.mp3\",\"description\":\"- Flagi nie mieliśmy ze sobą. Zrobiliśmy go z podartych niemieckich pierzyn. Spinaliśmy to czym kto miał. Ale czasu na świętowanie zdobycia Berlina nie było. Wysłali nas za wycofującymi się Niemcami. Dla nas walka skończyła się dopiero 7 maja – wspominał kanonier Eugeniusz Mierzejewski, człowiek, który zatknął polską flagę na Kolumnie Zwycięstwa w Berlinie w 1945 roku.(PR, 9.05.1977)
\",\"title\":\"Biało-czerwony sztandar nad Berlinem\"}],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/1e27ffc6-8487-4335-b8a3-d38e96beb3e6',\r\n description: '- W początkowym okresie tworzenia polskiej armii przez Stalina ponad 60 proc. kadry dowódczej stanowili Rosjanie, a od stopnia majora do generała to była absolutna dominacja - ponad 80 procent oficerów Armii Czerwonej – mówił prof. Grzegorz Berendt, historyk. ',\r\n title: 'Polskie wojsko z rosyjskimi dowódcami'\r\n },\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/fcf32d6e-8ec3-469f-a4e7-8e4e0d580f4a',\r\n description: '- Ludowe Wojsko Polskie poniosło straty około 26 tysięcy, a drugie tyle odniosło rany w walce z Niemcami i im nie można odbierać zasług - wyjaśniał prof. Grzegorz Berendt.',\r\n title: 'Instrumentalne potraktowanie Polaków'\r\n }\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"MonteCasino\",\r\n text: \"lol2\",\r\n backgroundLeftColumn: \"monteCasino\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"monteCasino\" ,\r\n generalPhoto: 'monteCasino',\r\n title: \"MONTE CASINO I WŁOCHY\",\r\n date: \"11.05.1944 – 21.04.1945\",\r\n\r\n info: `\r\n Monte Cassino to najkrwawsza walka zachodnich aliantów z niemieckim Wehrmachtem. Bitwa, do której można porównać tylko rzezie pod Verdun i Ypres z czasów I wojny światowej, czy najcięższe walki II wojny światowej na froncie wschodnim. Po stronie niemieckiej wielu porównywało ją ze Stalingradem.\r\n\r\n
\r\n Linia Gustawa\r\n
\r\n
\r\n Masyw Cassino był naturalnym stanowiskiem obronnym na drodze do Rzymu, którego upadek oznaczałby utratę środkowych Włoch. Intensywnie pracowano więc nad fortyfikacjami. Niemiecka linia Gustawa była najpotężniejszy system obronny, z jakim podczas wojny zetknęli się Brytyjczycy i Amerykanie.\r\n
\r\n
\r\n Przebieg walk\r\n
\r\n
\r\n Pierwsze uderzenie alianckie na Cassino, prowadzone przez oddziały brytyjskie, amerykańskie i francuskie, rozpoczęło się 17 stycznia 1944. Zostało krwawo odparte. Drugi atak prowadziły oddziały nowozelandzkie, indyjskie, brytyjskie i francuskie.\r\n
\r\n
\r\n Dopiero czwarta bitwa okazała się decydująca. Rozpoczęła się w nocy z 11 na 12 maja 1944. 2. Korpus Polski pod dowództwem gen. Władysława Andersa, nacierał na najtrudniejszym odcinku.\r\n
\r\n
\r\n Okupione polską krwią\r\n
\r\n
\r\n Po okupionych dużymi stratami i wielokrotnie powtarzanymi szturmami rankiem 18 maja opanowano większość celów. Patrol 12. Pułku Ułanów Podolskich zatknął na ruinach klasztoru biało-czerwoną flagę. W walkach zginęło 924 Polaków, a 3000 zostało rannych.\r\n
\r\n
\r\n Kampania włoska\r\n
\r\n
\r\n Żołnierze 2. Korpusu Polskiego brali aktywny udział w kolejnych etapach kampanii włoskiej, m.in. na wybrzeżu Morza Adriatyckiego przy wyzwoleniu Ankony 19 lipca 1944 i przełamanie tzw. linii Gotów w północnych Włoszech w sierpniu–wrześniu.\r\n
\r\n
\r\n 21 kwietnia 1945 roku 9. Batalion z 3. Brygady Strzelców Karpackich oswobodziła Bolonię. Była to ostatnia akcją bojową, w której wzięli udział żołnierze 2 Korpusu Polskiego.
\r\n\r\n\r\n `,\r\n generalName: \"Gen. Władysław Anders\",\r\n generalTitle: \"dowódca 2. Korpusu Polskiego\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/0db1d28f-58e3-4f63-b7ee-1be7fb373a22.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n O tym, że zostałem dowódcą polskiej armii, dowiedziałem się w więzieniu w Moskwie. Było jasne, że Sowieci mają swoje własne plany, które stoją w zupełnej sprzeczności z podpisanymi przez nich układami.\r\n
\r\n
(RWE, 17.05.1969)
`,\r\n sounds: [\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/7ff31677-bdbe-4acc-8101-a03157943639.mp3',\r\n description: '- Czułem, że zdobycie Monte Cassino miałoby ogromne znaczenie dla sprawy polskiej – o kulisach przystąpienia do bitwy opowiada gen. Władysław Anders.(RWE, 17.05.1969)
',\r\n title: 'Najtrudniejsza decyzja'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/6acf912c-cc41-4f0a-b516-c6d4d4eeafd2.mp3',\r\n description: '- Po rzezi, którą nam zrobili Niemcy w pierwszym natarciu, wierzyć się nie chciało, że ktoś pójdzie dalej walczyć – opowieść żołnierza 2 Korpusu.(PR, 1.07.1969)
',\r\n title: 'Pierwsze polskie natarcie'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/6df25d44-7cda-4ee9-bc7f-41d8d3b0b8f6.mp3',\r\n description: '- Biły się tu wojska kilku państw. Polacy zakończyli cykl bitew, opanowując określone punkty i wchodząc do ruin klasztoru - mówił płk Tadeusz Rawski.(PR, 15.05.1994)
',\r\n title: 'Polacy we właściwym miejscu'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/08a7d30c-9278-4595-9c91-614f9828a853.mp3',\r\n description: '- Nad ranem dostaliśmy telefon, że klasztor milczy. I zaczęły się sypać meldunki ze wszystkich stron – zwycięstwo! – relacjonował Melchior Wańkowicz.(PR, 17.05.1999)
',\r\n title: 'Ostatnia godzina natarcia'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/4648a756-8614-4bec-956a-82d0cf06806e.mp3',\r\n description: '- Wyszliśmy w nocy w kompletnej ciszy. Po ostrej walce naszych czterech kompanii zdobyliśmy kolejne wzgórze – relacja żołnierza z bitwy o Ankonę.(PR, 1.24.2005)
',\r\n title: 'Uśpiliśmy czujność Niemców'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/25cabf0b-7f95-4096-9808-a55c12e34d37.mp3',\r\n description: '- Byliśmy uzbrojeni tak samo dobrze, jak Niemcy, z tym, że po naszej stronie była słuszność sprawy, chęć odwetu za to, co Niemcy robili u nas w kraju, za mordowanie niewinnych ludzi - wspominał uczestnik walk o Bolonię.(PR, 18.04.1980)
',\r\n title: 'Bitwa o Bolonię - zwycięstwo 2. Korpusu Armii Andersa'\r\n }\r\n ],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/b5fe308c-8025-4494-b9ec-f6c6ae5fbc3f',\r\n description: '- Monte Cassino urosło do rangi symbolu. Tutaj krwawiły się kontyngenty najlepszych wojsk, jakie były na świecie: amerykańskich, brytyjskich, nowozelandzkich, kanadyjskich, hinduskich, francuskich. Te wzgórza pełne są krwi przelanej za wolność - mówił gen. Władysław Anders. (RWE)',\r\n title: 'Gen. Anders o bitwie pod Monte Cassino'\r\n },\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/ec5463ec-b327-4065-96d6-6485ea1d96cd',\r\n description: '- Wiedziałem, że już trzy poprzednie natarcia zostały załamane - wspominał bitwę Melchior Wańkowicz, wybitny reportażysta, naoczny świadek wydarzeń. (PR)',\r\n title: 'Monte Cassino w relacji Melchiora Wańkowicza'\r\n },\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/da9ce349-2045-4484-90c2-425d260991ca',\r\n description: 'Wspomnienia Wacława Więckowskiego, ułana, który zatknął na szczycie wzgórza Monte Cassino proporczyk na znak polskiego zwycięstwa. (PR)',\r\n title: 'Polska flaga na Monte Cassino'\r\n },\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/fe85e590-7f90-4aa4-a191-c5b812bcdcad',\r\n description: '- Przeczytałem ten tekst. Zrobił na mnie takie wrażenie, że już przy drugim czytaniu usiadłem do fortepianu i zacząłem grać – wspominał Alfred Schutz, autor muzyki do „Czerwonych maków”. (RWE)',\r\n title: 'Autor muzyki do „Czerwonych maków” wspomina noc skomponowania utworu'\r\n }\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"Normandia\",\r\n text: \"lol1\",\r\n backgroundLeftColumn: \"normandy\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"normandy\" ,\r\n generalPhoto: 'normandy',\r\n title: \"NORMANDIA\",\r\n date: \"6.06.1944 – 21.08.1944\",\r\n info: `6 czerwca 1944 roku rozpoczęła się największa operacja desantowa w historii wojen. Alianci wylądowali na plażach Normandii. Celem sojuszniczej operacji \"Overlord\" było otwarcie frontu w Europie Zachodniej – zdobycie przyczółku dla inwazji w głąb okupowanego kontynentu.Lądowanie w Normandii osłaniali polscy lotnicy ze 131. Skrzydła Myśliwskiego i 133. Skrzydła Myśliwskiego (tym drugim dowodził legendarny Stanisław Skalski). W ofensywie w Normandii wzięło udział w sumie ponad 11 tys. samolotów.
W inwazji wzięła udział polska Marynarka Wojenna i Handlowa. W Normandii walczyły niszczyciele ORP \"Błyskawica\" i ORP \"Piorun\" oraz eskortowce ORP \"Kujawiak\" i ORP \"Ślązak\". Największy wówczas okręt polskiej Marynarki Wojennej – krążownik ORP „Dragon” – został 8 lipca trafiony przez niemiecką żywą torpedę. Jednostki nie opłacało się remontować. Spoczęła jako falochron w porcie inwazyjnym.
W inwazji brały też udział polskie liniowce, które na czas operacji przejęły funkcję transportowców. MS \"Batory\" i MS \"Sobieski\" przewoziły żołnierzy, z kolei SS \"Chorzów\", SS \"Katowice\", SS \"Kmicic\", SS \"Kraków\", SS \"Narew\" i SS \"Poznań\" służyły do transportu broni i zaopatrzenia.
1 sierpnia 1944 roku we Francji wylądowała polska 1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka. Spod Caen pancerniacy zostali skierowani w rejon Falaise. Dywizja miała zamknąć okrążenie niemieckiej Siódmej Armii i tym samym wziąć na siebie cały impet starań nieprzyjaciela o wydostanie się z pułapki. Zwycięska bitwa pod Falaise była momentem kulminacyjnym operacji \"Overlord\". Wzięcie do niewoli 40 tys. niemieckich żołnierzy otworzyło aliantom drogę na Paryż.
Operacja \"Overlord\" stworzyła możliwość dezercji Polakom ze Śląska, Pomorza i Wielkopolski, których wcielono siłą do Wehrmachtu. Liczbę Polaków w armii niemieckiej, którzy w wyniku dezercji lub wzięcia do niewoli, trafili do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie szacuje się na ok. 90 tys.
`,\r\n generalName: \"Stanisław Mikołajczyk\",\r\n generalTitle: \"premier Rządu RP na uchodźstwie:\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/e1cbc0de-8c10-4db8-b72d-58690c3c2238.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n Żołnierze, lotnicy, marynarze, Polacy! Wkraczamy w decydującą fazę generalnej rozgrywki i porachunku z Niemcami. Padł rozkaz rozpoczynający uwolnienie Europy od barbarzyńskiej okupacji morderców i najeźdźców nazistowskich\r\n
\r\n
(BBC, 6.06.1944)
`,\r\n sounds: [\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/45eaacc3-0c13-48f6-ad0f-af4edee0ebdf.mp3',\r\n description: '- Narada odbyła się w sali miejscowego kina. Pod sufitem wisiała zwinięta mapa. Marszałek lotnictwa Arthur Coningham podszedł do niej, pociągnął za sznurek i mapa się rozwinęła. Zobaczyliśmy: Normandia. Coningham powiedział, że znajdujemy się w \"Dniu D minus dwa\" – wspominał pilot Aleksander Gabszewicz.(PR, 4.05.1959)
',\r\n title: 'Polskie skrzydła nad Normandią'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/f48cf702-38c5-4ae4-b989-9d46f06451c3.mp3',\r\n description: '- Widok był wspaniały i przerażający. Widziałem setki okrętów opluwających brzeg ogniem artylerii. Niemcy też strzelali fantastycznie. Barki desantowe nie mogły przedostać się na brzeg – wspominał pilot Jerzy Szymankiewicz.(PR, 4.05.1959)
',\r\n title: 'D-day widziany z nieba'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/2cfb5870-0924-451e-bab9-fa801f1d3216.mp3',\r\n description: '- Myślałem, że wpłynęliśmy na minę. Uszkodzenie było bardzo duże. \"Dargon\" trzymał się właściwie na własnym pancerzu, groziło mu złamanie. Pod pokładem było wielu rannych, oszołomionych, biegali jak oszołomione ćmy. Gdyby nie jeden z marynarzy, który przez szczelinę wszedł pod pokład i pokierował ich do wyjścia, pewnie ofiar byłoby więcej - wspominał Antoni Tyc, jeden z marynarzy z \"Dragona\".',\r\n title: 'Utrata \"Dragona\"'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/4dcc41cb-c2ec-48de-a6eb-0edf44553dfd.mp3',\r\n description: '- W pełnym rynsztunku trzeba było schodzić do barek desantowych. Trzeba było być bardzo ostrożnym, bo okręty były wysokie, a liny się chwiały. Gdy barki dopływały do plaży, spuszczano klapy. Trzeba było brnąć w wodzie do pasa. Wcześnie rano przyszedł rozkaz – na Falaise – wspominał lądowanie w Normandii w sierpniu 1944 roku żołnierz gen. Maczka.(PR, 9.04.1973)
',\r\n title: 'Przeprawa przez Kanał'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/5609f545-73ed-4c9e-be6a-c2b72bfd90d9.mp3',\r\n description: ' - Szczególnie ciężkie były walki o wzgórze nazywane Maczugą. Co drugi w moim 8 Batalionie Strzelców miał zakrwawiony mundur. Stąd otrzymaliśmy później przydomek \"Krwawe koszule\" – wspominał bitwę pod Falaise żołnierz gen. Maczka.(PR, 7.06.1984)
',\r\n title: 'Krwawe Koszule pod Falaise'\r\n }\r\n ],\r\n movies: [\r\n\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/e29973b0-4b02-4423-bb32-18c799f7a4b6',\r\n description: '- Nas było Polaków, którzy trzymali się \"w kupie\". Oczywiście bardzo cichutko. Jak dowiedzieliśmy się o lądowaniu, podjęliśmy decyzję o ucieczce. Nie było lekko - wspominał Henryk Kubiński, przymusowo wcielony do Wehrmachtu, dzięki inwazji zdezerterował do Polskich Sił Zbrojnych i został żołnierzem 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej.',\r\n title: 'Normandia szansą na dezercję z Wehrmachtu'\r\n }\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"Pancerniacy\",\r\n text: \"lol2\",\r\n backgroundLeftColumn: \"heavyboys\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"heavyboys\" ,\r\n generalPhoto: 'heavyboys',\r\n title: \"1 DYWIZJA PANCERNA\",\r\n date: \"1.09.1939 – 5.05.1945\",\r\n info: `Pancerniacy gen. Stanisława Maczka walczyli od pierwszego do nieomal ostatniego dnia wojny.\r\n\r\n\r\n
\r\n 10. Brygada Kawalerii osłaniała we wrześniu 1939 roku odwrót Armii Kraków, zadając Niemcom poważne straty. Po agresji sowieckiej żołnierze Maczka przedostali się przez Węgry do Francji. W obronie Francji, jako 10. Brygada Kawalerii Pancernej, osłaniała odwrót Francuzów, odnosząc znaczące zwycięstwo pod Montbard. Wobec przeważających sił wroga, Maczek porzucił sprzęt i przez Marsylię dostał się ze swoimi żołnierzami do Wielkiej Brytanii.\r\n
\r\n
\r\n 1 sierpnia 1944 roku pancerniacy – już jako 1. Dywizja Pancerna - wylądowali w Normandii. Zaraz po przybyciu Polacy odegrali decydującą rolę w niezwykle krwawej bitwie pod Falaise i Chambois. Polska Dywizja, jak określił to gen. Bernard Montgomery, była \"korkiem\", który zatykał butelkę okrążenia, w które wpadło 100 tys. żołnierzy 7. Armii.\r\n
\r\n
\r\n Dalszy szlak bojowy 1. Dywizji Pancernej prowadził wzdłuż wybrzeża Morza Północnego – Francję, północną Belgię, Holandię i północne Niemcy. Owacyjnie witano Polaków w wyzwalanej belgijskiej Gandawie i holenderskiej Bredzie.\r\n
\r\n
\r\n 12 kwietnia 1945 roku żołnierze Dywizji wyzwolili obóz jeniecki w Oberlangen, gdzie przebywało ponad 700 polskich kobiet-jeńców, które trafiły do niewoli po upadku Powstania Warszawskiego.\r\n
\r\n
\r\n Szlak bojowy 1. Dywizji Pancernej zakończył się w Wilhelmshaven – największej bazie morskiej niemieckiej Kriegsmarine. 6 maja 1945 roku Maczek przyjął kapitulację niemieckiej bazy i floty.\r\n\r\n `,\r\n generalName: \"Stanisław Maczek\",\r\n generalTitle: \"dowódca 1 Dywizji Pancernej\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/e96d6590-3a6d-4908-ba56-e1fdabeece8e.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n - Pochwyciliśmy jeńca, wysokiego rangą oficera niemieckiego. Nieświadomy tego, że pilnujący go wartownik włada jego językiem, powiedział do współwięźnia: \"trudno zrozumieć, jak pięć lat po rozbiciu Polski, Polacy byli w stanie przeciwstawić nam tu we Francji dywizję pancerną, i to taką dywizję\".\r\n
\r\n
(BBC, 21.11.1944)
`,\r\n sounds: [\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/80b219c4-0ae8-471f-afc1-8b6086ba3a40.mp3',\r\n description: '- Każdy się boi. Zwłaszcza, kiedy obok koledzy są ranni albo zabici. Nie boją się tylko ci, co nie mają wyobraźni. Kiedy na wzgórzu \"Maczuga\" pod Falaise zaczęła bić artyleria, to leżałem pod czołgiem i odmawiałem \"Pod Twoją obronę\". Myślałem, że zginę – wspominał żołnierz gen. Maczka, Tadeusz Lewandowski.(PR, 12.03.1990)
',\r\n title: 'Strach ogarnia każdego'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/a9ce77c3-ae6d-4970-9c5c-357196091bec.mp3',\r\n description: '- Momentem, który śni mi się do dziś, była śmierć zastępcy dowódcy pułku, mjr Mieczysława Malinowskiego. Jego czołg i mój czołg zbliżyły się do siebie. Prawie zetknęły przy samym przejściu w wysokim, gęstym żywopłocie. Miecio Malinowski pokazuje z uśmiechem naramiennik i mówi: \"Starszeństwo, jadę pierwszy\". Nagle strzał. Jego czołg staje w płomieniach. To było ukryte niemieckie działo – wspominał walki pod Falaise kpt. Zbigniew Bachurzewski, adiutant dowódcy 1 Pułku Pancernego 1 Dywizji Pancernej.(PR, 12.03.1990)
',\r\n title: 'W kotle pod Falaise'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/589645d5-9c2c-4710-b698-e2fdc906b25a.mp3',\r\n description: '- Po Falaise, w marszu przez Francję było dużo radości. Żebym to miał dziś tę czekoladę i papierosy, które Francuzom wyrzuciłem, tobym mógł sklep otworzyć. Najlepiej nas zapamiętano w Holandii. Tam był straszny głód. Dzieliliśmy się swoimi racjami żywnościowymi z tamtejszymi dziećmi. Po zdobyciu Bredy entuzjazm był niesamowity. Dziewczęta wchodziły nam na czołgi. Ile ja propozycji małżeństwa wtedy dostałem! – wspominał żołnierz gen. Maczka, Tadeusz Lewandowski(PR, 12.03.1990)
',\r\n title: 'Najlepiej nas zapamiętano w Holandii'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/94a72fe0-6276-4455-abe6-7e63263a5172.mp3',\r\n description: '- Zdobycie Bredy było znakomitym narkotykiem na ból związany z upadkiem Warszawy. Holendrzy wiedząc dobrze o tragedii Polaków, starali się z nawiązką zapłacić im za wszystkie trudy i cierpienia. Cała Breda stała się jednym, wielkim serdecznym domem. Z okien zwisały transparenty z napisem \"Witajcie Polacy\" – wspominał korespondent wojenny Maciej Feldhuzen, który towarzyszył żołnierzom 1 Dywizji Pancernej na ich szlaku bojowym.(RWE, brak daty)
',\r\n title: 'Wyzwolenie Bredy'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/90e73ca8-5895-4a5c-8613-a109a9ebfe0c.mp3',\r\n description: '- Jedna z nas dostrzegła czołg. Chwilę później zobaczyłyśmy żołnierza z napisem „Poland” na ramieniu. Jak przystało na żołnierzy, zorganizowałyśmy apel, który odbierał ppłk Stanisław Koszutski, dowódca 2 Pułku Pancernego – wspominała Wanda Bilska, jedna z więźniarek obozu w Oberlangen, gdzie przetrzymywano kobiety-żołnierzy AK, które zostały pojmane podczas Powstania Warszawskiego.(PR, 9.04.1973)
',\r\n title: 'Wyzwolenie bohaterek Powstania Warszawskiego'\r\n },\r\n {\r\n url: '//static.prsa.pl/c4beb40d-70f5-4061-acfb-855739ffa4ac.mp3',\r\n description: '- Zajęliśmy Wilhelmshaven, kolebkę niemieckiej potęgi morskiej. Wieczorem niemiecki admirał Wciher zapytał, czy może zameldować sprawę dotyczącą ludności. „Niech mówi” powiedziałem. „A więc ludność, gdy się dowiedziała, że miasto zajęły wojska polskie, wpadła w ogromny niepokój, omal w panikę w obawie o swe losy” wyjaśnił. Zdziwiłem się, skąd ma takie obawy. „Nic ma ku temu żadnych podstaw. Armia polska nigdy się nic poniży do poziomu zachowania wojsk niemieckich w Polsce!” powiedziałem – wspominał Jan Grudziński, wówczas zastępca dowódcy 10 Brygady Kawalerii Pancernej.(RWE, brak daty)
',\r\n title: 'Niemiecka marynarka kapituluje przed Polakami'\r\n }\r\n ],\r\n movies: [\r\n\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/b46fed3f-5ceb-41e2-8d5e-8567c51b7237',\r\n description: 'Wyrwaliśmy się najpierw na skrzydło, a potem na tyły niemieckie. I tu zaczęło się nasze żniwo. Bo dywizja pancerna to jest wielka jednostka kawaleryjska, która szuka takich okazji. Która tylko wtedy, kiedy wyjdzie na skrzydło, wyjdzie na tyły, jest panem położenia, panem sytuacji. (RWE, brak daty)',\r\n title: 'Generał Stanisław Maczek o bitwie pod Falaise'\r\n }\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"PowstanieWarszawskie\",\r\n text: \"lol2\",\r\n backgroundLeftColumn: \"uprising\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"uprising\" ,\r\n generalPhoto: 'uprising',\r\n specialLink: \"http://www.polskieradio.pl/313\",\r\n specialBackgroundPhoto: \"photo_uprising\",\r\n specialBackgroundPhotoMobile: \"photo-mobile_uprising\",\r\n title: \"POWSTANIE WARSZAWSKIE\",\r\n date: \"1.08.1944 – 2.10.1944\",\r\n info: `Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17, tzw. godzinie „W”. Rozkaz wydał dowódca Armii Krajowej gen. Tadeusz Komorowski ps. Bór.Założeniem było wyzwolić stolicę od niemieckiej okupacji i przyjąć nadchodzącą od wschodu Armię Czerwoną jako gospodarze wolnego już miasta. Warunkiem powodzenia było wkroczenie do Warszawy wojsk sowieckiej Rosji. Jednak Józef Stali rozkazał zatrzymać się na linii Wisły. Nie zgodził się na żadną pomoc płonącej Warszawie.
Powstanie zaplanowano na kilka dni. Trwało 63 dni, do 2 października.
Słabo uzbrojeni powstańcy walczyli przeciwko wrogowi, dysponującemu najnowszym uzbrojeniem i wspomaganym przez lotnictwo.
Zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.\r\n\r\n `,\r\n generalName: \"Gen. Tadeusz Komorowski\",\r\n generalTitle: \"ps. Bór, Komendant Główny Armii Krajowej\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/7f3d3a51-9703-4a6e-8a1d-cebad1173784.mp3',\r\n generalDescription: `\r\n - Pomyłka polegała na tym, że według naszej oceny, względy wojskowe, dążenie Rosji do szybkiego powalenia Niemiec, będą miały przewagę nad innymi. Okazało się, że było inaczej. Rosjanie przywiązywali w tym momencie większą wagę do swej rozgrywki dyplomatycznej i propagandowej, której przedmiotem było ujarzmienie Polski, aniżeli do szybkiego zajęcia Warszawy.\r\n
\r\n
(RWE, 1954)
`,\r\n sounds: [{\"url\":\"//static.prsa.pl/2b8faa14-f787-48fd-80d2-c2a6475874fd.mp3\",\"description\":\"- 1 sierpnia batalion miał opanować teren Wyścigów Konnych, gdzie stacjonowała duża jednostka, 800 esesmanów. Niemcy ostrzeliwali nas z karabinów maszynowych - wspominał Eugeniusz Tyrajski ps. Sęk.(PR)
\",\"title\":\"Do dziś widzę rozstrzeliwanych chłopców\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/81be0b9b-b077-4d24-bb05-6757aa18fbe7.mp3\",\"description\":\"- Ranek, przedpołudnie, 5 sierpnia, kiedy rozpoczęliśmy atak na Gęsiówkę. Więźniowie bali się z tych baraków wyjść - wspominał Witold Bartnicki ps. Wiktor.(PR)
\",\"title\":\"Po wejściu na teren obozu zobaczyliśmy pustkę\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/d84fe111-3116-4a94-9163-66f77b177ace.mp3\",\"description\":\"- Audycje radiowe \\\"Błyskawicy\\\" były, poza wojskowymi komunikatami, poza relacją, co się dzieje w mieście, miały jeszcze dodatkowy walor, że były słyszalne na wszystkich odbiornikach na terenie Warszawy – mówił Adam Drzewoski ps. Philips.(PR)
\",\"title\":\"\\\"Hallo! Tu Błyskawica, stacja nadawcza Armii Krajowej w Warszawie\\\"\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/a4be1997-a411-4e5f-a369-78a43931cb00.mp3\",\"description\":\"- Walki były straszliwe. Szczęście mi dopisywało. Wyszłam z klatki schodowej od znajomych chłopaków z batalionu \\\"Zośka\\\". Po chwili spadła tam bomba – opowiadała Urszula Katarzyńska ps. Ula o bombardowaniu ul. Franciszkańskiej.(PR)
\",\"title\":\"Zginęli wszyscy chłopcy\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/197881e8-d920-440e-ab3a-f6b111468bfc.mp3\",\"description\":\"- Ataki na budynek PASTy rozpoczęły się już w pierwszych dniach powstania. Byliśmy skromnie uzbrojeni w porównaniu z Niemcami – mówił Zbigniew Dębski ps. Zbych.(PR)
\",\"title\":\"Postanowiono gmach podpalić\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/cfcfa9dd-efa3-4a7f-9b1e-18791ce60ef8.mp3\",\"description\":\"- Nadszedł 1 września. Wchodziliśmy do kanału na rogu Długiej i Miodowej, a wychodziliśmy przy Wareckiej róg Nowego Światu. To było coś strasznego - wspominał Stanisław Wicherkiewicz ps. Zawieja.(PR)
\",\"title\":\"Nie mieliśmy przewodnika\"},{\"url\":\"//static.prsa.pl/2829d7f6-69f8-4ce6-a67c-7723ad9352e8.mp3\",\"description\":\"- Spodziewaliśmy się, że to nastąpi, bo już nie było się jak być. Nie chcieliśmy ze sobą rozmawiać o kapitulacji - mówił Roman Szaudela ps. Kajtek.(PR)
\",\"title\":\"Zaprowadzili nas do Ożarowa\"}],\r\n movies: [\r\n {url: \"//embed.polskieradio.pl/video/3d3c7aed-5b36-489a-b713-914a427494f1\", description: \"- Uznałem, że nadszedł czas. W każdej chwili można było oczekiwać bezpośredniego sowieckiego uderzenia na Warszawę – wspominał gen. Tadeusz Komorowski, ps. Bór, Komendant Główny Armii Krajowej. (RWE, 1954)\", title: \"Wydałem rozkaz o podjęciu walki 1 sierpnia o godz. 17\"},\r\n {url: \"//embed.polskieradio.pl/video/c6d2c123-3b61-47ab-ba7a-2970c225a5d2\", description: \"- Najbardziej krwawe boje o pałacyk Michlera na warszawskiej Woli toczono 5 sierpnia, kiedy to Niemcy przypuścili ataki na ulicę Wolską w kierunku barykady na skrzyżowaniu z ulicą Młynarską – mówił dr Andrzej Zawistowski z Muzeum Powstania Warszawskiego. (PR, 2017)\", title: \"Pałacyk Michla, Żytnia, Wola\"}\r\n ]\r\n },\r\n {\r\n name: \"MarketGarden\",\r\n text: \"lol2\",\r\n backgroundLeftColumn: \"marketGarde\" ,\r\n backgroundRightColumn: \"marketGarde\" ,\r\n generalPhoto: 'marketGarde',\r\n specialLink: \"https://www.polskieradio.pl/323,Sosabowski\",\r\n specialBackgroundPhoto: \"photo_marketGarde\",\r\n specialBackgroundPhotoMobile: \"photo-mobile_marketGarde\",\r\n title: \"MARKET GARDEN\",\r\n date: \"18.09.1944 – 25.09.1944\",\r\n info: `Żołnierze spod znaku pikującego orła23 września 1941 roku Wódz Naczelny RP na emigracji gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz:
\" […] Gdy przyjdzie chwila, jak orły zwycięskie wpadniecie na wroga i przyczynicie się pierwsi do wyzwolenia naszej Ojczyzny. Jesteście odtąd Pierwszą Brygadą Spadochronową\".
Wódz Naczelny zapewnił sobie u Brytyjczyków, że brygada nie będzie wchodziła w skład wojsk polskich, które pod dowództwem brytyjskim będą walczyć na froncie zachodnim.
Dowódcą 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej został gen. Stanisław Sosabowski.
Spadochroniarze gen. Sosabowskiego byli jedyną polską formacją przeznaczoną do walki w kraju w czasie planowanego powstania przeciwko Niemcom. W ten sposób brygada spadochronowa podlegała jedynie polskiemu Wodzowi Naczelnemu. Status taki zatwierdziło brytyjskie War Office.
Po tragicznej śmierci gen. Władysława Sikorskiego w katastrofie lotniczej nad Gibraltarem w lipcu 1943 roku, Brytyjczycy zaczęli starać się, żeby polska brygada przeszła pod ich dowództwo i zmieniła przeznaczenie bojowe.
Gen. Sosabowski nie chciał się na to zgodzić, a po wybuchu Powstania Warszawskiego (mimo że był krytycznie nastawiony do decyzji o rozpoczęciu zrywu) zabiegał, żeby przynajmniej część jego brygady wsparła walczącą stolicę.
Jednak rząd polski uległ naciskowi brytyjskiemu i 6 czerwca 1944 roku 1. SBS została podporządkowana gen. Bernardowi Montgomery’emu, dowódcy lądowych sił sprzymierzonych w Europie po inwazji w Normandii.
Dla polskich skoczków wybuch Powstania Warszawskiego był ciężkim ciosem – nie mogli wesprzeć ojczyzny, mimo że właśnie do tego przygotowali się całym sercem.
Wzięli udział w operacji Market Garden, największej operacji powietrznodesantowej w II wojny światowej, przeprowadzonej przez aliantów we wrześniu 1944 roku na terytorium okupowanej Holandii.
Polska brygada osłaniała odwrót brytyjskiej 1. Dywizji Powietrznodesantowej. Poniosła straty sięgające 25 procent.
`,\r\n generalName: \"Gen. Stanisław Sosabowski\",\r\n generalTitle: \"dowódca 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej\",\r\n generalVoice: '//static.prsa.pl/3b1261e4-fa89-4cdd-a539-c0df7c98eaf5.file',\r\n generalDescription: `\r\n Nie Wisła, wierna rzeka, ale Ren ukrył w swych nurtach wielu polskich żołnierzy spadochronowych. W tym czasie w bohaterskim wysiłku dogorywała Warszawa. Naszą żołnierską ulgą było to, że nie mogąc być z wami, nie patrzyliśmy bezsilnie na wasz wysiłek, a biliśmy się tam, gdzie się nam bić dano.\r\n
\r\n
(BBC, 1944)
`,\r\n sounds: [{\r\n \"url\":\"//static.prsa.pl/80187174-ce48-42d0-a223-cbe4a52458ab.mp3\",\r\n \"description\":\"- Żołnierze brygady spadochronowej pragnęli gorący, by sztandar z walczącej Warszawy prowadził ich do boju. Czerwień sztandaru otrzymała kształt Virtuti Militari, na białych bocznych jakby tarczach znalazły się odznaki spadochronowe – mówił gen. Stanisław Sosabowski.(RWE, 16.06.1964)
\",\r\n \"title\":\"Archanioł Michał został umieszczony na sztandarze\"\r\n},\r\n{\r\n \"url\":\"//static.prsa.pl/14d578a5-30c6-484e-8848-d513a979c7fb.mp3\",\r\n \"description\":\"- Każdy kursant musiał podpisać oświadczenie, że wykona każdy rozkaz wydany przeze mnie. Po kursie wzywałem każdego na rozmowę w cztery oczy i osobiście proponowałem skok spadochronowy do kraju – mówił gen. Stanisław Sosabowski.(RWE, 28.09.1965)
\",\r\n \"title\":\"Jak doszło do powstania 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej\"\r\n},\r\n{\r\n \"url\":\"//static.prsa.pl/22428393-f3a8-41c8-9d27-58482fcc8375.mp3\",\r\n \"description\":\"- Brałem udział w ćwiczeniach, które obserwował gen. Sikorski udekorował skoczków orłem pikującym, od tej pory znakiem – wspominał Władysław Stasiak.(PR, 1967)
\",\r\n \"title\":\"Ćwiczeniom przyglądał się Wódz Naczelny\"\r\n},\r\n{\r\n \"url\":\"//static.prsa.pl/4820ca3f-5ae9-44e5-b62d-327672547661.mp3\",\r\n \"description\":\"- Po zrzucie od razu zaczęła się walka. Trwała bez przerwy aż do wycofania. Ponieśliśmy duże straty. Stale byliśmy pod ostrzałem – wspominał kpt. Lucjan Żuchowski.(PR, 1967)
\",\r\n \"title\":\"Stale byliśmy pod ostrzałem\"\r\n},\r\n{\r\n \"url\":\"//static.prsa.pl/e6653629-4728-4b24-9338-1e9d1061b4e9.mp3\",\r\n \"description\":\"Wspomnienia kpt. Jana Wilka z oddziału łączności 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej, który lądował pod Arnhem 21 września 1944 w trzecim zrzucie desantu.(RWE, 24.09.1989)
\",\r\n \"title\":\"Strzelali do nas, jak do kaczek\"\r\n},\r\n{\r\n \"url\": '//static.prsa.pl/4438555c-186f-4ec4-be1a-40c6707fd8e6.mp3',\r\n \"description\":'- Miałem nadzieję, że wreszcie będę w jakiejś zwycięskiej bitwie, bo w kampanii wrześniowej dostałem w skórę - mówił kpt. Zbigniew Bossowski, weteran walk pod Arnhem.(BBC, 1994)
',\r\n \"title\":\"Było za późno, żeby wygrać\"\r\n}],\r\n movies: [\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/7bc1229c-e68a-46a4-9c49-23ca14436090',\r\n description: '- Brytyjczycy byli już rozbici, jak wylądowaliśmy – wspominał Józef Wojciechowski, żołnierz 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej. ',\r\n title: 'Polacy nie mogli nic wskórać '\r\n },\r\n {\r\n url: '//embed.polskieradio.pl/video/49d7372f-e80a-42f8-bf60-6710e3c5a1cc',\r\n description: '- Operacja Market Garden była gigantyczną akcją powietrzno- desantowej. Miała otworzyć aliantom drogę do Holandii i Zagłębia Ruhry – mówił płk Juliusz Tym. ',\r\n title: 'Polacy mieli rozkaz iść na odsiecz brytyjskiej dywizji'\r\n }\r\n ]\r\n }\r\n ],\r\n isPlaying: false,\r\n playingIndex: '',\r\n currentSlide: 0,\r\n sites: ['Wrzesien39', 'Wywiad', 'Marynarka', 'PanstwoPodziemne', 'Francja','Narwik', 'BitwaOAnglie', 'Cichociemni', 'ArmiaAndersa', 'Tobruk', '1i2ArmiaWP', 'MonteCasino', 'Normandia', 'Pancerniacy', 'PowstanieWarszawskie', 'MarketGarden']\r\n}\r\n\r\nexport default Store\r\n","import React from \"react\";\r\nimport { Link } from \"react-router-dom\";\r\nimport \"./list.scss\";\r\nimport {Consumer} from '../../../Store/context'\r\nexport default function List(props) {\r\n return (\r\n <>\r\n\r\n
\r\n \r\n )}\r\n\r\n\r\n\r\n ","import React, { useState } from 'react';\r\nimport { Link } from 'react-router-dom';\r\nimport { Consumer } from '../../../Store/context'\r\nimport './mainMobile.scss';\r\nimport Flag from '../assets/flag.jpg';\r\nimport Burger from '../assets/burger.png';\r\nimport Off from '../assets/off.png';\r\n\r\n\r\nimport '../Main.scss';\r\nimport List from './List';\r\n\r\nexport default function MainMobile() {\r\n const [isVisible, setVisible] = useState(false);\r\n return (\r\n - \r\n
- \r\n \r\n \r\n store.actions.currentSlide(i)}>\r\n {i+1}\r\n {x.name.split(/(?=[A-Z])/).join(\" \")}\r\n \r\n\r\n \r\n \r\n\r\n\r\n\r\n\r\n )) \r\n )}\r\n
\r\n\r\n
\r\n )\r\n\r\n}\r\n","import React, { useState } from 'react';\r\nimport { Link } from 'react-router-dom'\r\nimport './Main.scss';\r\nimport Flag from './assets/flaga.png';\r\nimport Ruins from './assets/ruins2.jpg';\r\nimport firstPlan from './assets/plan1.png';\r\nimport secondPlan from './assets/2plan.png';\r\nimport Logo from './assets/logo24.png';\r\nimport MainMobile from './mainMobile/MainMobile';\r\nexport default function Main() {\r\n\r\n const [position, setPosition] = useState({ x: 0, y: 0 })\r\n\r\n if (window.innerWidth < 768) {\r\n return (\r\n <>\r\n setVisible(!isVisible)}>\r\n {!isVisible ? 
: 
}\r\n
\r\n\r\n \r\n
\r\n \r\n \r\n 1.09.1939\r\n 
\r\n 8.05.1945\r\n
\r\n\r\n \r\n \r\n polacy na frontach
\r\n \r\n
\r\n \r\n polacy na frontach
\r\n II wojny światowej\r\n
\r\n \r\n 1 września upłynie 80 lat od wybuchu II wojny światowej,
\r\n największego konfliktu zbrojnego w historii świata.
\r\n Wszystkie Programy Polskiego Radia przygotowały
\r\n specjalne audycje upamiętniające tragiczne wydarzenia
\r\n września 1939 roku.
\r\n \r\n {store => \r\n
\r\n \r\n\r\n\r\n\r\n\r\n\r\n - }\r\n
setPosition({ x: e.screenX, y: e.screenY })}>\r\n 
\r\n \r\n \r\n \r\n
\r\n\r\n )\r\n\r\n }\r\n}\r\n","var _defs, _title, _path, _path2, _path3;\nvar _excluded = [\"svgRef\", \"title\"];\nfunction _extends() { _extends = Object.assign ? Object.assign.bind() : function (target) { for (var i = 1; i < arguments.length; i++) { var source = arguments[i]; for (var key in source) { if (Object.prototype.hasOwnProperty.call(source, key)) { target[key] = source[key]; } } } return target; }; return _extends.apply(this, arguments); }\nfunction _objectWithoutProperties(source, excluded) { if (source == null) return {}; var target = _objectWithoutPropertiesLoose(source, excluded); var key, i; if (Object.getOwnPropertySymbols) { var sourceSymbolKeys = Object.getOwnPropertySymbols(source); for (i = 0; i < sourceSymbolKeys.length; i++) { key = sourceSymbolKeys[i]; if (excluded.indexOf(key) >= 0) continue; if (!Object.prototype.propertyIsEnumerable.call(source, key)) continue; target[key] = source[key]; } } return target; }\nfunction _objectWithoutPropertiesLoose(source, excluded) { if (source == null) return {}; var target = {}; var sourceKeys = Object.keys(source); var key, i; for (i = 0; i < sourceKeys.length; i++) { key = sourceKeys[i]; if (excluded.indexOf(key) >= 0) continue; target[key] = source[key]; } return target; }\nimport React from \"react\";\nvar SvgSpeaker = function SvgSpeaker(_ref) {\n var svgRef = _ref.svgRef,\n title = _ref.title,\n props = _objectWithoutProperties(_ref, _excluded);\n return /*#__PURE__*/React.createElement(\"svg\", _extends({\n id: \"_\\\\xCE\\\\xD3\\\\xC8_1\",\n \"data-name\": \"\\\\u2014\\\\xCE\\\\xD3\\\\xC8_1\",\n viewBox: \"0 0 46.9 47.47\",\n ref: svgRef\n }, props), _defs || (_defs = /*#__PURE__*/React.createElement(\"defs\", null, /*#__PURE__*/React.createElement(\"style\", null, \".cls-1{fill:#505050;}\"))), title === undefined ? _title || (_title = /*#__PURE__*/React.createElement(\"title\", null, \"ikona\")) : title ? /*#__PURE__*/React.createElement(\"title\", null, title) : null, _path || (_path = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M35.18,32.77l-1.41-1.41.7-.7a10,10,0,0,0,0-14.14l-.7-.7,1.41-1.42.7.7a12,12,0,0,1,0,17Z\"\n })), _path2 || (_path2 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M40.13,37.72l-1.41-1.41.7-.7a17,17,0,0,0,0-24l-.7-.7,1.41-1.42.7.7a19,19,0,0,1,0,26.87Z\"\n })), _path3 || (_path3 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M30.4,47.5l-20-15.91H.4v-16h10L30.4-.32ZM2.4,29.59h8.69L28.4,43.35V3.82L11.09,17.59H2.4Z\"\n })));\n};\nvar ForwardRef = /*#__PURE__*/React.forwardRef(function (props, ref) {\n return /*#__PURE__*/React.createElement(SvgSpeaker, _extends({\n svgRef: ref\n }, props));\n});\nexport default __webpack_public_path__ + \"static/media/speaker.1f313434.svg\";\nexport { ForwardRef as ReactComponent };","var _defs, _title, _rect, _rect2;\nvar _excluded = [\"svgRef\", \"title\"];\nfunction _extends() { _extends = Object.assign ? Object.assign.bind() : function (target) { for (var i = 1; i < arguments.length; i++) { var source = arguments[i]; for (var key in source) { if (Object.prototype.hasOwnProperty.call(source, key)) { target[key] = source[key]; } } } return target; }; return _extends.apply(this, arguments); }\nfunction _objectWithoutProperties(source, excluded) { if (source == null) return {}; var target = _objectWithoutPropertiesLoose(source, excluded); var key, i; if (Object.getOwnPropertySymbols) { var sourceSymbolKeys = Object.getOwnPropertySymbols(source); for (i = 0; i < sourceSymbolKeys.length; i++) { key = sourceSymbolKeys[i]; if (excluded.indexOf(key) >= 0) continue; if (!Object.prototype.propertyIsEnumerable.call(source, key)) continue; target[key] = source[key]; } } return target; }\nfunction _objectWithoutPropertiesLoose(source, excluded) { if (source == null) return {}; var target = {}; var sourceKeys = Object.keys(source); var key, i; for (i = 0; i < sourceKeys.length; i++) { key = sourceKeys[i]; if (excluded.indexOf(key) >= 0) continue; target[key] = source[key]; } return target; }\nimport React from \"react\";\nvar SvgPausa = function SvgPausa(_ref) {\n var svgRef = _ref.svgRef,\n title = _ref.title,\n props = _objectWithoutProperties(_ref, _excluded);\n return /*#__PURE__*/React.createElement(\"svg\", _extends({\n id: \"Layer_1\",\n \"data-name\": \"Layer 1\",\n viewBox: \"0 0 9.08 18.94\",\n ref: svgRef\n }, props), _defs || (_defs = /*#__PURE__*/React.createElement(\"defs\", null, /*#__PURE__*/React.createElement(\"style\", null, \".cls-1{fill:#eae2d0;}\"))), title === undefined ? _title || (_title = /*#__PURE__*/React.createElement(\"title\", null, \"pausa\")) : title ? /*#__PURE__*/React.createElement(\"title\", null, title) : null, _rect || (_rect = /*#__PURE__*/React.createElement(\"rect\", {\n className: \"cls-1\",\n width: 3.08,\n height: 18.94\n })), _rect2 || (_rect2 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"rect\", {\n className: \"cls-1\",\n x: 6,\n width: 3.08,\n height: 18.94\n })));\n};\nvar ForwardRef = /*#__PURE__*/React.forwardRef(function (props, ref) {\n return /*#__PURE__*/React.createElement(SvgPausa, _extends({\n svgRef: ref\n }, props));\n});\nexport default __webpack_public_path__ + \"static/media/pausa.eeb96dfb.svg\";\nexport { ForwardRef as ReactComponent };","var _defs, _title, _path, _path2, _path3;\nvar _excluded = [\"svgRef\", \"title\"];\nfunction _extends() { _extends = Object.assign ? Object.assign.bind() : function (target) { for (var i = 1; i < arguments.length; i++) { var source = arguments[i]; for (var key in source) { if (Object.prototype.hasOwnProperty.call(source, key)) { target[key] = source[key]; } } } return target; }; return _extends.apply(this, arguments); }\nfunction _objectWithoutProperties(source, excluded) { if (source == null) return {}; var target = _objectWithoutPropertiesLoose(source, excluded); var key, i; if (Object.getOwnPropertySymbols) { var sourceSymbolKeys = Object.getOwnPropertySymbols(source); for (i = 0; i < sourceSymbolKeys.length; i++) { key = sourceSymbolKeys[i]; if (excluded.indexOf(key) >= 0) continue; if (!Object.prototype.propertyIsEnumerable.call(source, key)) continue; target[key] = source[key]; } } return target; }\nfunction _objectWithoutPropertiesLoose(source, excluded) { if (source == null) return {}; var target = {}; var sourceKeys = Object.keys(source); var key, i; for (i = 0; i < sourceKeys.length; i++) { key = sourceKeys[i]; if (excluded.indexOf(key) >= 0) continue; target[key] = source[key]; } return target; }\nimport React from \"react\";\nvar SvgSpeaker = function SvgSpeaker(_ref) {\n var svgRef = _ref.svgRef,\n title = _ref.title,\n props = _objectWithoutProperties(_ref, _excluded);\n return /*#__PURE__*/React.createElement(\"svg\", _extends({\n id: \"_\\\\xCE\\\\xD3\\\\xC8_1\",\n \"data-name\": \"\\\\u2014\\\\xCE\\\\xD3\\\\xC8_1\",\n viewBox: \"0 0 46.9 47.47\",\n ref: svgRef\n }, props), _defs || (_defs = /*#__PURE__*/React.createElement(\"defs\", null, /*#__PURE__*/React.createElement(\"style\", null, \".cls-1{fill:#505050;}\"))), title === undefined ? _title || (_title = /*#__PURE__*/React.createElement(\"title\", null, \"ikona\")) : title ? /*#__PURE__*/React.createElement(\"title\", null, title) : null, _path || (_path = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M35.18,32.77l-1.41-1.41.7-.7a10,10,0,0,0,0-14.14l-.7-.7,1.41-1.42.7.7a12,12,0,0,1,0,17Z\"\n })), _path2 || (_path2 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M40.13,37.72l-1.41-1.41.7-.7a17,17,0,0,0,0-24l-.7-.7,1.41-1.42.7.7a19,19,0,0,1,0,26.87Z\"\n })), _path3 || (_path3 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M30.4,47.5l-20-15.91H.4v-16h10L30.4-.32ZM2.4,29.59h8.69L28.4,43.35V3.82L11.09,17.59H2.4Z\"\n })));\n};\nvar ForwardRef = /*#__PURE__*/React.forwardRef(function (props, ref) {\n return /*#__PURE__*/React.createElement(SvgSpeaker, _extends({\n svgRef: ref\n }, props));\n});\nexport default __webpack_public_path__ + \"static/media/speaker.1f313434.svg\";\nexport { ForwardRef as ReactComponent };","import React, { Component } from \"react\";\r\nimport \"./AudioPlayer.scss\";\r\nimport { ReactComponent as Speaker } from \"./icons/speaker.svg\";\r\nimport { ReactComponent as Pausa } from \"./icons/pausa.svg\";\r\nimport Parser from \"html-react-parser\";\r\n\r\nclass AudioPlayer extends Component {\r\n constructor(props) {\r\n super(props);\r\n this.state = {\r\n isPlaying: false,\r\n currentTime: 0,\r\n duration: 0,\r\n };\r\n this.player = React.createRef();\r\n this.timelineRef = React.createRef();\r\n this.disactiveTimelineRef = React.createRef();\r\n this.startPlay = this.startPlay.bind(this);\r\n this.timeline = this.timeline.bind(this);\r\n this.timelineAct = this.timelineAct.bind(this);\r\n }\r\n\r\n componentDidUpdate(prevProps) {\r\n if (prevProps.playingIndex !== this.props.playingIndex) {\r\n if (this.props.index !== this.props.playingIndex) {\r\n this.player.current.pause();\r\n this.setState({ isPlaying: false });\r\n } else {\r\n this.player.current.play();\r\n this.setState({ isPlaying: true });\r\n }\r\n }\r\n }\r\n\r\n startPlay() {\r\n if (this.props.index === this.props.playingIndex && this.state.isPlaying) {\r\n this.player.current.pause();\r\n this.setState({ isPlaying: false });\r\n } else if (\r\n this.props.index === this.props.playingIndex &&\r\n !this.state.isPlaying\r\n ) {\r\n this.player.current.play();\r\n this.setState({ isPlaying: true });\r\n } else {\r\n this.props.changeIndex(this.props.index);\r\n }\r\n }\r\n\r\n timeline() {\r\n this.setState({\r\n currentTime: this.player.current.currentTime,\r\n duration: this.player.current.duration,\r\n });\r\n }\r\n\r\n timelineAct(e) {\r\n let wholeSong = this.player.current.duration;\r\n let coords = this.disactiveTimelineRef.current.getBoundingClientRect();\r\n let clickCoords = e.clientX - coords.left;\r\n let songActualTime = (clickCoords / coords.width) * wholeSong;\r\n this.setState({ currentTime: songActualTime });\r\n this.player.current.currentTime = songActualTime;\r\n }\r\n\r\n render() {\r\n let button;\r\n if (!this.state.isPlaying) {\r\n button = (\r\n \r\n 1.09.1939\r\n \r\n 8.05.1945\r\n
\r\n \r\n \r\n polacy na frontach
\r\n \r\n
\r\n \r\n \r\n polacy na frontach
\r\n II wojny światowej\r\n
\r\n \r\n 1 września upłynie 80 lat od wybuchu II wojny światowej, największego konfliktu zbrojnego
\r\nw historii świata. Wszystkie Programy Polskiego Radia przygotowały specjalne audycje
\r\nupamiętniające tragiczne wydarzenia września 1939 roku.
\r\n \r\n \r\n zobacz więcej\r\n \r\n \r\n\r\n
\r\n );\r\n } else {\r\n button = (\r\n \r\n
\r\n \r\n
\r\n \r\n );\r\n }\r\n\r\n return (\r\n \r\n
\r\n \r\n \r\n \r\n );\r\n }\r\n}\r\n\r\nexport default AudioPlayer;\r\n","var _defs, _title, _rect, _rect2;\nvar _excluded = [\"svgRef\", \"title\"];\nfunction _extends() { _extends = Object.assign ? Object.assign.bind() : function (target) { for (var i = 1; i < arguments.length; i++) { var source = arguments[i]; for (var key in source) { if (Object.prototype.hasOwnProperty.call(source, key)) { target[key] = source[key]; } } } return target; }; return _extends.apply(this, arguments); }\nfunction _objectWithoutProperties(source, excluded) { if (source == null) return {}; var target = _objectWithoutPropertiesLoose(source, excluded); var key, i; if (Object.getOwnPropertySymbols) { var sourceSymbolKeys = Object.getOwnPropertySymbols(source); for (i = 0; i < sourceSymbolKeys.length; i++) { key = sourceSymbolKeys[i]; if (excluded.indexOf(key) >= 0) continue; if (!Object.prototype.propertyIsEnumerable.call(source, key)) continue; target[key] = source[key]; } } return target; }\nfunction _objectWithoutPropertiesLoose(source, excluded) { if (source == null) return {}; var target = {}; var sourceKeys = Object.keys(source); var key, i; for (i = 0; i < sourceKeys.length; i++) { key = sourceKeys[i]; if (excluded.indexOf(key) >= 0) continue; target[key] = source[key]; } return target; }\nimport React from \"react\";\nvar SvgPausa = function SvgPausa(_ref) {\n var svgRef = _ref.svgRef,\n title = _ref.title,\n props = _objectWithoutProperties(_ref, _excluded);\n return /*#__PURE__*/React.createElement(\"svg\", _extends({\n id: \"Layer_1\",\n \"data-name\": \"Layer 1\",\n viewBox: \"0 0 9.08 18.94\",\n ref: svgRef\n }, props), _defs || (_defs = /*#__PURE__*/React.createElement(\"defs\", null, /*#__PURE__*/React.createElement(\"style\", null, \".cls-1{fill:#eae2d0;}\"))), title === undefined ? _title || (_title = /*#__PURE__*/React.createElement(\"title\", null, \"pausa\")) : title ? /*#__PURE__*/React.createElement(\"title\", null, title) : null, _rect || (_rect = /*#__PURE__*/React.createElement(\"rect\", {\n className: \"cls-1\",\n width: 3.08,\n height: 18.94\n })), _rect2 || (_rect2 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"rect\", {\n className: \"cls-1\",\n x: 6,\n width: 3.08,\n height: 18.94\n })));\n};\nvar ForwardRef = /*#__PURE__*/React.forwardRef(function (props, ref) {\n return /*#__PURE__*/React.createElement(SvgPausa, _extends({\n svgRef: ref\n }, props));\n});\nexport default __webpack_public_path__ + \"static/media/pausa.eeb96dfb.svg\";\nexport { ForwardRef as ReactComponent };","var _defs, _title, _path, _path2, _path3, _rect, _path4, _path5, _rect2, _rect3, _path6, _path7, _path8, _path9, _rect4, _rect5, _path10, _path11, _path12, _path13, _path14, _path15, _path16, _path17, _path18, _path19, _path20, _path21, _path22, _path23, _path24, _path25, _path26;\nvar _excluded = [\"svgRef\", \"title\"];\nfunction _extends() { _extends = Object.assign ? Object.assign.bind() : function (target) { for (var i = 1; i < arguments.length; i++) { var source = arguments[i]; for (var key in source) { if (Object.prototype.hasOwnProperty.call(source, key)) { target[key] = source[key]; } } } return target; }; return _extends.apply(this, arguments); }\nfunction _objectWithoutProperties(source, excluded) { if (source == null) return {}; var target = _objectWithoutPropertiesLoose(source, excluded); var key, i; if (Object.getOwnPropertySymbols) { var sourceSymbolKeys = Object.getOwnPropertySymbols(source); for (i = 0; i < sourceSymbolKeys.length; i++) { key = sourceSymbolKeys[i]; if (excluded.indexOf(key) >= 0) continue; if (!Object.prototype.propertyIsEnumerable.call(source, key)) continue; target[key] = source[key]; } } return target; }\nfunction _objectWithoutPropertiesLoose(source, excluded) { if (source == null) return {}; var target = {}; var sourceKeys = Object.keys(source); var key, i; for (i = 0; i < sourceKeys.length; i++) { key = sourceKeys[i]; if (excluded.indexOf(key) >= 0) continue; target[key] = source[key]; } return target; }\nimport React from \"react\";\nvar SvgLogo = function SvgLogo(_ref) {\n var svgRef = _ref.svgRef,\n title = _ref.title,\n props = _objectWithoutProperties(_ref, _excluded);\n return /*#__PURE__*/React.createElement(\"svg\", _extends({\n id: \"Layer_1\",\n \"data-name\": \"Layer 1\",\n viewBox: \"0 0 220.91 81.47\",\n ref: svgRef\n }, props), _defs || (_defs = /*#__PURE__*/React.createElement(\"defs\", null, /*#__PURE__*/React.createElement(\"style\", null, \".cls-1{fill:;}.cls-2{fill:#ffffff;}\"))), title === undefined ? _title || (_title = /*#__PURE__*/React.createElement(\"title\", null, \"logo-PR24\")) : title ? /*#__PURE__*/React.createElement(\"title\", null, title) : null, _path || (_path = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M180.75,14h-7.89a2,2,0,0,0-1.43.63l-.08.09-.28.33L136.18,55.72h-5.89l17-19.18c.92-1,1.83-2.11,2.67-3.23a23.18,23.18,0,0,0,2.25-3.61,20.48,20.48,0,0,0,1.58-4.09,17.58,17.58,0,0,0,.59-4.62,23.48,23.48,0,0,0-.29-3.84,18,18,0,0,0-1.6-4.84,20.36,20.36,0,0,0-5.21-6.59,24.34,24.34,0,0,0-7.6-4.22A27.44,27.44,0,0,0,130.61,0a23.65,23.65,0,0,0-8.72,1.61,22.05,22.05,0,0,0-7.15,4.49,21.14,21.14,0,0,0-4.86,6.9,21.53,21.53,0,0,0-1.78,8.81V24.1a1.56,1.56,0,0,0,1.56,1.56h12.2a1.56,1.56,0,0,0,1.56-1.56V21.38a6.75,6.75,0,0,1,.61-2.8,8.49,8.49,0,0,1,1.61-2.37A7.7,7.7,0,0,1,128,14.57a7,7,0,0,1,2.89-.62,7.91,7.91,0,0,1,2.68.46A7.51,7.51,0,0,1,136,15.75,6.91,6.91,0,0,1,137.69,18a6.8,6.8,0,0,1,.67,3.07,8.24,8.24,0,0,1-.35,2.47,8.17,8.17,0,0,1-1.71,2.69h0l-2.72,3.25-.07.09L108.43,59.51a.92.92,0,0,0-.18.3,2,2,0,0,0-.15.76v7.89A1.56,1.56,0,0,0,109.66,70H168v9.79a1.56,1.56,0,0,0,1.56,1.56h11.21a1.56,1.56,0,0,0,1.56-1.56V15.51A1.56,1.56,0,0,0,180.75,14ZM168,55.72H155.56L168,41.65Zm28.48,1.55V68.46A1.56,1.56,0,0,1,194.9,70h-7.59a1.14,1.14,0,0,1-1.13-1.13h0v-12a1.12,1.12,0,0,1,1.11-1.13h7.61a1.54,1.54,0,0,1,1.56,1.54h0Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path2 || (_path2 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M9.08,24.61H.29A.29.29,0,0,0,0,24.9V43.42a.29.29,0,0,0,.29.29H5.11a.29.29,0,0,0,.29-.29h0V37.54H9.08c4.63,0,7-2.25,7-6.67C16.06,27,13.45,24.61,9.08,24.61Zm1.58,6.59c0,1.36-.75,2-2.31,2H5.4V29.05H8.35C9.88,29.05,10.66,29.78,10.66,31.2Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path3 || (_path3 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M24.17,29.28A7.14,7.14,0,0,0,16.8,36.2a4.17,4.17,0,0,0,0,.5,7.14,7.14,0,0,0,6.87,7.4h.5a7.14,7.14,0,0,0,7.39-6.9,4.17,4.17,0,0,0,0-.5,7.16,7.16,0,0,0-6.89-7.42A4.17,4.17,0,0,0,24.17,29.28Zm2.41,7.42c0,1-.24,3.45-2.41,3.45s-2.38-2.64-2.38-3.45.17-3.47,2.38-3.47S26.58,35.89,26.58,36.7Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _rect || (_rect = /*#__PURE__*/React.createElement(\"rect\", {\n className: \"cls-1\",\n x: 33.15,\n y: 24.73,\n width: 4.99,\n height: 19.1,\n rx: 0.29\n })), _path4 || (_path4 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M49.71,35.1l-1.07-.21c-1.55-.28-3.68-.66-3.68-1.46,0-.31.17-.72,1.61-.72A2.12,2.12,0,0,1,47.8,33h0a1,1,0,0,1,.43.92.29.29,0,0,0,.29.29h4.07a.33.33,0,0,0,.21-.09.32.32,0,0,0,.08-.21c-.11-3-2.36-4.64-6.49-4.64-3.11,0-6.43,1.16-6.43,4.41s2.75,3.89,5.17,4.4l1.29.29.36.09c.9.21,1.58.43,1.58,1.06,0,.83-1.1,1.14-1.79,1.14a2.51,2.51,0,0,1-1.46-.41A1.49,1.49,0,0,1,44.52,39a.29.29,0,0,0-.28-.28H40a.27.27,0,0,0-.29.29c.12,3.29,2.56,5.11,6.88,5.11,3.26,0,6.75-1.34,6.75-5.09A4.13,4.13,0,0,0,49.71,35.1Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path5 || (_path5 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M64.54,35.08l4.76-4.91a.27.27,0,0,0,.09-.21.29.29,0,0,0-.29-.29H64a.25.25,0,0,0-.21.1l-3.52,3.92V24.9a.29.29,0,0,0-.29-.29H55.56a.29.29,0,0,0-.28.28h0V43.42a.29.29,0,0,0,.27.29H60a.29.29,0,0,0,.29-.29h0V39.24l.8-.78,3.1,5.11a.29.29,0,0,0,.25.14h5.31a.3.3,0,0,0,.26-.15.32.32,0,0,0,0-.3Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _rect2 || (_rect2 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"rect\", {\n className: \"cls-1\",\n x: 71.54,\n y: 24.73,\n width: 4.99,\n height: 3.95,\n rx: 0.29\n })), _rect3 || (_rect3 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"rect\", {\n className: \"cls-1\",\n x: 71.54,\n y: 29.79,\n width: 4.99,\n height: 14.04,\n rx: 0.29\n })), _path6 || (_path6 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M91.1,31.34a7,7,0,0,0-5.25-2.06,7.39,7.39,0,0,0-7.55,7.23v.14c0,4.52,3,7.45,7.66,7.45,3.57,0,6.17-1.74,7-4.66a.28.28,0,0,0-.16-.36l-.11,0H88.52a.27.27,0,0,0-.26.18A2.29,2.29,0,0,1,86,40.54a2.53,2.53,0,0,1-2.69-2.35.66.66,0,0,1,0-.14h9.57a.29.29,0,0,0,.29-.27A8.64,8.64,0,0,0,91.1,31.34ZM88.15,35h-4.8a2.53,2.53,0,0,1,2.5-2.17A2.36,2.36,0,0,1,88.15,35Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path7 || (_path7 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M38.48,66.25v-.54c-.11-1.4-.57-3.76-2.5-4.47a4.88,4.88,0,0,0,2.7-4.65c0-4-3.57-5.36-6.63-5.36H22.57a.14.14,0,0,0-.14.14V69.89a.15.15,0,0,0,.14.15H27.4a.15.15,0,0,0,.14-.15v-6.6h3.52c2.12,0,2.41,1.73,2.55,3.67v.51a6.7,6.7,0,0,0,.52,2.5.14.14,0,0,0,.12.07H39a.14.14,0,0,0,.18,0,.19.19,0,0,0,0-.15C38.67,69.23,38.54,67.29,38.48,66.25Zm-4.95-9a1.82,1.82,0,0,1-1.63,2,1.77,1.77,0,0,1-.46,0h-3.9V55.38h3.7c1.43,0,2.29.7,2.29,1.86Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path8 || (_path8 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M53.79,66.44V60.55c0-4.17-3.67-4.65-6.43-4.65a8.67,8.67,0,0,0-4.35,1,4.27,4.27,0,0,0-2.17,3.72.21.21,0,0,0,0,.11.17.17,0,0,0,.1,0h4.13a.14.14,0,0,0,.14-.12,1.81,1.81,0,0,1,2-1.62h.1c.8,0,2,.33,2,1.26,0,.72-.32.92-1,1.1s-1.14.19-1.77.28c-2.89.39-6.17.83-6.17,4.53,0,2.64,1.77,4.22,4.73,4.22a6.23,6.23,0,0,0,4.33-1.5V69a3.69,3.69,0,0,0,.21.93.18.18,0,0,0,.13.09h4.44a.14.14,0,0,0,.12-.07.12.12,0,0,0,0-.14A7.67,7.67,0,0,1,53.79,66.44Zm-7.1,1c-.77,0-1.7-.24-1.7-1.38,0-.83.51-1.3,1.72-1.58.35-.1.74-.18,1.12-.25a7.07,7.07,0,0,0,1.42-.37,4.15,4.15,0,0,1-.71,3,2.42,2.42,0,0,1-1.85.55Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path9 || (_path9 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M69.77,51.33H65.36a.14.14,0,0,0-.14.14v6.16A4.68,4.68,0,0,0,61.47,56c-4,0-5.82,3.5-5.82,7s1.61,7.56,6.16,7.56a4.36,4.36,0,0,0,3.62-1.72V70a.14.14,0,0,0,.14.14h4.2a.15.15,0,0,0,.15-.14V51.47A.15.15,0,0,0,69.77,51.33Zm-4.4,11.91c0,1.65-.42,3.62-2.47,3.62-1.88,0-2.55-1.93-2.55-3.74s.67-3.47,2.55-3.47C65.13,59.65,65.37,62.17,65.37,63.24Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _rect4 || (_rect4 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"rect\", {\n className: \"cls-1\",\n x: 72.22,\n y: 56.41,\n width: 4.7,\n height: 13.75,\n rx: 0.14\n })), _rect5 || (_rect5 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"rect\", {\n className: \"cls-1\",\n x: 72.22,\n y: 51.35,\n width: 4.7,\n height: 3.66,\n rx: 0.14\n })), _path10 || (_path10 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-1\",\n d: \"M85.93,55.9a7.27,7.27,0,1,0,7.25,7.29v0a7,7,0,0,0-6.72-7.27Zm2.55,7.27c0,.85-.18,3.59-2.55,3.59S83.4,64,83.4,63.17s.19-3.61,2.53-3.61S88.48,62.33,88.48,63.17Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path11 || (_path11 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M196.25,57.09h0V68.27a1.56,1.56,0,0,1-1.55,1.55h-7.59A1.12,1.12,0,0,1,186,68.69v-12a1.12,1.12,0,0,1,1.13-1.13h7.59a1.56,1.56,0,0,1,1.55,1.55M167.8,55.54H155.39L167.8,41.48Zm12.76-41.72h-7.88a2,2,0,0,0-1.43.63l-.09.09-.27.33L136,55.54h-5.88l17-19.16c.92-1,1.83-2.1,2.67-3.22a24.9,24.9,0,0,0,2.25-3.61,21.81,21.81,0,0,0,1.58-4.09,17.53,17.53,0,0,0,.59-4.61,22.86,22.86,0,0,0-.3-3.84,18,18,0,0,0-1.59-4.84,20.54,20.54,0,0,0-5.21-6.58,24.26,24.26,0,0,0-7.59-4.21,27.47,27.47,0,0,0-9.06-1.5,23.53,23.53,0,0,0-8.71,1.61A22.25,22.25,0,0,0,114.61,6,21.18,21.18,0,0,0,108,21.66V24a1.54,1.54,0,0,0,1.55,1.55h12.19A1.55,1.55,0,0,0,123.28,24V21.24a6.67,6.67,0,0,1,.62-2.79,8.08,8.08,0,0,1,1.61-2.37,7.62,7.62,0,0,1,2.35-1.65,6.91,6.91,0,0,1,2.89-.61,8.18,8.18,0,0,1,2.67.45,7.38,7.38,0,0,1,2.38,1.35,6.68,6.68,0,0,1,2.41,5.29,8,8,0,0,1-.35,2.47,8.31,8.31,0,0,1-1.71,2.69,0,0,0,0,0,0,0l-2.72,3.24-.07.09-25,29.9a1.23,1.23,0,0,0-.19.31,2.18,2.18,0,0,0-.14.76v7.88a1.55,1.55,0,0,0,1.55,1.55H167.8v9.79a1.55,1.55,0,0,0,1.56,1.55h11.2a1.55,1.55,0,0,0,1.55-1.55V15.37A1.55,1.55,0,0,0,180.56,13.82Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path12 || (_path12 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M10.65,31.05h0c0,1.36-.76,2-2.3,2H5.4V28.91H8.35c1.52,0,2.3.72,2.3,2.14M9.07,24.47H.29a.29.29,0,0,0-.29.29v18.5a.29.29,0,0,0,.29.28H5.11a.29.29,0,0,0,.29-.28V37.38H9.07c4.63,0,7-2.24,7-6.66C16,26.8,13.44,24.47,9.07,24.47Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path13 || (_path13 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M26.55,36.54h0c0,1-.24,3.45-2.41,3.45s-2.38-2.64-2.38-3.45.17-3.46,2.38-3.46,2.41,2.65,2.41,3.46m-2.41-7.41a7.15,7.15,0,0,0-7.36,7.41,7.14,7.14,0,0,0,7.36,7.39,7.15,7.15,0,0,0,7.39-7.39A7.16,7.16,0,0,0,24.14,29.13Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path14 || (_path14 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M37.81,24.47h-4.4a.29.29,0,0,0-.29.29V43.25a.29.29,0,0,0,.29.29h4.4a.29.29,0,0,0,.29-.29V24.76a.29.29,0,0,0-.29-.29\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path15 || (_path15 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M49.66,34.94l-1.08-.2c-1.54-.28-3.66-.66-3.66-1.46,0-.31.16-.72,1.6-.72a2.17,2.17,0,0,1,1.23.28h0a1,1,0,0,1,.43.92.29.29,0,0,0,.29.29h4.06a.27.27,0,0,0,.21-.09.24.24,0,0,0,.08-.21c-.11-3-2.35-4.63-6.48-4.63-3.11,0-6.43,1.16-6.43,4.41s2.75,3.89,5.18,4.39l1.29.29.35.09c.9.21,1.58.42,1.58,1.06,0,.83-1.1,1.13-1.79,1.13a2.57,2.57,0,0,1-1.46-.4,1.52,1.52,0,0,1-.61-1.28.27.27,0,0,0-.28-.28H40a.32.32,0,0,0-.21.08.34.34,0,0,0-.08.21c.11,3.29,2.55,5.1,6.87,5.1,3.26,0,6.74-1.33,6.74-5.08a4.13,4.13,0,0,0-3.65-3.91\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path16 || (_path16 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M64.47,34.92,69.23,30a.33.33,0,0,0,.09-.21.29.29,0,0,0-.29-.29H63.92a.25.25,0,0,0-.21.1L60.2,33.54V24.76a.29.29,0,0,0-.29-.29H55.5a.29.29,0,0,0-.28.29V43.25a.29.29,0,0,0,.28.29h4.41a.29.29,0,0,0,.29-.29V39.07L61,38.3l3.1,5.1a.3.3,0,0,0,.25.14h5.31a.28.28,0,0,0,.25-.15.29.29,0,0,0,0-.3Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path17 || (_path17 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M76.16,24.47H71.75a.29.29,0,0,0-.29.29v3.36a.29.29,0,0,0,.29.29h4.41a.29.29,0,0,0,.29-.29V24.76a.29.29,0,0,0-.29-.29\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path18 || (_path18 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M76.16,29.52H71.75a.29.29,0,0,0-.29.29V43.25a.29.29,0,0,0,.29.29h4.41a.29.29,0,0,0,.29-.29V29.81a.29.29,0,0,0-.29-.29\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path19 || (_path19 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M88.06,34.86H83.27a2.51,2.51,0,0,1,2.49-2.17,2.37,2.37,0,0,1,2.3,2.17M91,31.19a7,7,0,0,0-5.24-2.06,7.37,7.37,0,0,0-7.54,7.36c0,4.52,3,7.44,7.64,7.44,3.58,0,6.18-1.74,7-4.65a.28.28,0,0,0-.27-.38H88.43a.29.29,0,0,0-.27.18,2.28,2.28,0,0,1-2.24,1.3,2.52,2.52,0,0,1-2.7-2.48h9.56a.3.3,0,0,0,.29-.28A8.6,8.6,0,0,0,91,31.19Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path20 || (_path20 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M33.49,57.06h0a1.82,1.82,0,0,1-2.08,2h-3.9V55.2H31.2c1.44,0,2.29.7,2.29,1.86m4.94,9c0-.22,0-.41,0-.54-.1-1.39-.56-3.76-2.48-4.47a4.86,4.86,0,0,0,2.69-4.64c0-3.95-3.57-5.35-6.62-5.35H22.55a.14.14,0,0,0-.14.14V69.7a.14.14,0,0,0,.14.14h4.82a.14.14,0,0,0,.14-.14V63.11H31c2.12,0,2.42,1.72,2.55,3.66,0,.12,0,.3.06.51a6.77,6.77,0,0,0,.51,2.5.14.14,0,0,0,.12.06H39a.14.14,0,0,0,.13-.08.18.18,0,0,0,0-.16C38.63,69,38.5,67.1,38.43,66.06Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path21 || (_path21 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M46.64,67.22h0c-.77,0-1.69-.24-1.69-1.38,0-.83.5-1.3,1.71-1.57A9.64,9.64,0,0,1,47.78,64a7.11,7.11,0,0,0,1.42-.38,4.14,4.14,0,0,1-.71,3,2.4,2.4,0,0,1-1.85.61m7.09-1V60.37c0-4.17-3.66-4.65-6.42-4.65a8.57,8.57,0,0,0-4.34,1,4.23,4.23,0,0,0-2.17,3.72.12.12,0,0,0,0,.11.12.12,0,0,0,.1,0h4.12a.14.14,0,0,0,.14-.11,1.82,1.82,0,0,1,2.06-1.57c.8,0,2,.33,2,1.25,0,.73-.32.93-1.05,1.11-.54.11-1.14.19-1.77.27-2.89.39-6.17.83-6.17,4.53,0,2.64,1.77,4.21,4.73,4.21a6.2,6.2,0,0,0,4.33-1.5.34.34,0,0,1,0,.1,3.3,3.3,0,0,0,.22.93.13.13,0,0,0,.13.08H54.1a.12.12,0,0,0,.12-.07.12.12,0,0,0,0-.13A7.74,7.74,0,0,1,53.73,66.25Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path22 || (_path22 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M65.3,63.06h0c0,1.65-.42,3.61-2.47,3.61-1.88,0-2.55-1.93-2.55-3.74s.67-3.46,2.55-3.46c2.23,0,2.47,2.51,2.47,3.59m4.4-11.91H65.29a.15.15,0,0,0-.14.15v6.15a4.68,4.68,0,0,0-3.74-1.63c-4,0-5.82,3.49-5.82,7s1.61,7.56,6.15,7.56a4.37,4.37,0,0,0,3.62-1.72v1.18a.15.15,0,0,0,.14.15h4.2a.15.15,0,0,0,.14-.15V51.3A.15.15,0,0,0,69.7,51.15Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path23 || (_path23 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M76.69,56.11h-4.4a.14.14,0,0,0-.14.14V69.7a.14.14,0,0,0,.14.14h4.4a.15.15,0,0,0,.15-.14V56.25a.15.15,0,0,0-.15-.14\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path24 || (_path24 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M76.69,51.06h-4.4a.14.14,0,0,0-.14.14v3.37a.14.14,0,0,0,.14.14h4.4a.15.15,0,0,0,.15-.14V51.2a.15.15,0,0,0-.15-.14\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path25 || (_path25 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M88.39,63h0c0,.84-.18,3.59-2.55,3.59S83.31,63.83,83.31,63s.19-3.61,2.53-3.61,2.55,2.76,2.55,3.61m-2.55-7.27A7.26,7.26,0,1,0,93.08,63,7,7,0,0,0,85.84,55.72Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })), _path26 || (_path26 = /*#__PURE__*/React.createElement(\"path\", {\n className: \"cls-2\",\n d: \"M220.91,39.18V58a.3.3,0,0,1-.27.25h-4.07a.29.29,0,0,1-.25-.27V39.18a.29.29,0,0,1,.26-.25h4.06a.29.29,0,0,1,.27.25M204.6,51.05a5.52,5.52,0,0,0,.67,3,2.32,2.32,0,0,0,2.12,1,2.25,2.25,0,0,0,2-1.13,5.38,5.38,0,0,0,.72-2.92,4.88,4.88,0,0,0-.69-2.7,2.28,2.28,0,0,0-2-1.05,2.58,2.58,0,0,0-2,.92A4.19,4.19,0,0,0,204.6,51.05Zm3.87-7.26A5.54,5.54,0,0,1,213,45.91a8.66,8.66,0,0,1,1.69,5.58,7.84,7.84,0,0,1-1.62,5.15,5.26,5.26,0,0,1-4.29,2,4.72,4.72,0,0,1-4-1.91h0v6a.3.3,0,0,1-.27.25h-4.06a.28.28,0,0,1-.26-.25V44.44a.3.3,0,0,1,.26-.25h3.85a.3.3,0,0,1,.26.25v1.37h0A4.44,4.44,0,0,1,208.47,43.79Z\",\n transform: \"translate(0 0.12)\"\n })));\n};\nvar ForwardRef = /*#__PURE__*/React.forwardRef(function (props, ref) {\n return /*#__PURE__*/React.createElement(SvgLogo, _extends({\n svgRef: ref\n }, props));\n});\nexport default __webpack_public_path__ + \"static/media/logo.4d0c1afd.svg\";\nexport { ForwardRef as ReactComponent };","import React, { Component } from \"react\";\r\nimport \"./AudioPlayerMini.scss\";\r\nimport { ReactComponent as Speaker } from \"./icons/speaker.svg\";\r\nimport { ReactComponent as Pausa } from \"./icons/pausa.svg\";\r\n\r\nclass AudioPlayerMini extends Component {\r\n constructor(props) {\r\n super(props);\r\n this.state = {\r\n isPlaying: false,\r\n index: -1,\r\n };\r\n this.player = React.createRef();\r\n this.startPlay = this.startPlay.bind(this);\r\n }\r\n\r\n componentDidUpdate(prevProps) {\r\n if (prevProps.playingIndex !== this.props.playingIndex) {\r\n if (this.props.index !== this.props.playingIndex) {\r\n this.player.current.pause();\r\n this.setState({ isPlaying: false });\r\n } else {\r\n this.player.current.play();\r\n this.setState({ isPlaying: true });\r\n }\r\n }\r\n }\r\n\r\n startPlay() {\r\n if (this.props.index === this.props.playingIndex && this.state.isPlaying) {\r\n this.player.current.pause();\r\n this.setState({ isPlaying: false });\r\n } else if (\r\n this.props.index === this.props.playingIndex &&\r\n !this.state.isPlaying\r\n ) {\r\n this.player.current.play();\r\n this.setState({ isPlaying: true });\r\n } else {\r\n this.props.changeIndex(this.props.index);\r\n }\r\n }\r\n\r\n render() {\r\n let button;\r\n if (!this.state.isPlaying) {\r\n button = (\r\n \r\n {button}\r\n
\r\n \r\n \r\n \r\n
\r\n \r\n {this.props.mp3Source.title}\r\n
\r\n \r\n {Parser(this.props.mp3Source.description)}\r\n
\r\n \r\n
\r\n );\r\n } else {\r\n button = (\r\n \r\n
\r\n \r\n \r\n
\r\n );\r\n }\r\n\r\n return \r\n
\r\n \r\n {button}
;\r\n }\r\n}\r\n\r\nexport default AudioPlayerMini;\r\n","import React, { Component } from \"react\";\r\nimport Slider from \"react-slick\";\r\nimport './Video.scss';\r\n\r\n\r\nclass Video extends Component {\r\n constructor(props) {\r\n super(props);\r\n this.state = {\r\n movies: this.props.movies,\r\n currentSlide: 0\r\n };\r\n }\r\n\r\n\r\n\r\n render() {\r\n const videoPlayerItems = this.state.movies.map((movie, index) => {\r\n\r\n if(this.state.currentSlide === index){\r\n return (\r\n \r\n
\r\n );\r\n } else {\r\n return \r\n }\r\n });\r\n const videoPlayerItemsMobile = this.state.movies.map((movie, index) => {\r\n return (\r\n \r\n
\r\n \r\n \r\n
\r\n \r\n
\r\n {movie.title}
\r\n{movie.description}
\r\n \r\n
\r\n );\r\n });\r\n const settings = {\r\n dots: true,\r\n arrows: false,\r\n className: \"center\",\r\n infinite: false,\r\n slidesToShow: 1,\r\n speed: 500,\r\n rows: 1,\r\n slidesPerRow: 1,\r\n beforeChange: (prev, next) => this.setState(prevstate => ({currentSlide: next})),\r\n appendDots: dots => (\r\n \r\n
\r\n \r\n \r\n
\r\n \r\n
\r\n {movie.title}
\r\n{movie.description}
\r\n - {dots}
5 września padł rozkaz ewakuacji Polskiego Radia. Mimo to grupa ochotników pod wodzą Edmunda Rudnickiego podjęła heroiczną decyzję o pozostaniu w walczącym mieście.\",\r\n \t\t\t\"image\": \"\",\r\n \t\t\t\"video\": \"//embed.polskieradio.pl/video/9aba7fcd-e73e-4185-9a0b-0abdcd53d0d6\"\r\n \t\t},\r\n \t\t{\r\n \t\t\t\"title\": \"Wieluń - polska Guernica\",\r\n \"description\": \"Tutaj eksplodowały pierwsze bomby II wojny światowej. Tutaj padły pierwsze serie z karabinów maszynowych. 1 września 1939 o godz. 4.40 śpiące miasto zaatakowało czternaście samolotów z czarnymi krzyżami. O walkach w rejonie Wielunia mówi świadek tamtych wydarzeń, uczestnik walk, Mieczysław Matyjaszek.\",\r\n \t\t\t\"image\": \"\",\r\n \t\t\t\"video\": \"//embed.polskieradio.pl/video/616fc61b-6c64-46cd-ac6c-baa8a8f6d2e3\"\r\n \t\t},\r\n \t\t{\r\n \t\t\t\"title\": \"Gliwice - niemiecki pretekst do napadu na Polskę\",\r\n \t\t\t\"description\": \"31 sierpnia 1939 do budynku radiostacji w niemieckich wówczas Gliwicach wtargnęło kilku uzbrojonych esesmanów w ubraniach cywilnych. Napastnicy sterroryzowali niemiecką załogę i nadali po polsku komunikat: "Uwaga! Tu Gliwice. Radiostacja znajduje się w polskich rękach...". Zamordowano wówczas Franciszka Honioka, polskiego Ślązaka, uważanego obecnie za pierwszą ofiarę II wojny światowej.\",\r\n \t\t\t\"image\": \"//static.prsa.pl/fc4ed856-0832-4ee2-9db6-1d96b6a5c4e7.file\",\r\n \t\t\t\"video\": \"\"\r\n \t\t},\r\n \t\t{\r\n \t\t\t\"title\": \"Moskwa - relacja ambasadora\",\r\n \t\t\t\"description\": \"W nocy 17 września 1939 roku Wacław Grzybowski, ambasador Polski w ZSRR, został wezwany pilnie do Komisariatu Spraw Zagranicznych ZSRR. Tam zastępca Wiaczesława Mołotowa, Władimir Potiomkin, przekazał mu notę o wejściu wojsk sowieckich na terytorium II RP.\",\r\n \t\t\t\"image\": \"\",\r\n \t\t\t\"video\": \"//embed.polskieradio.pl/video/ddb385d3-d097-4561-98b0-81695b834449\"\r\n \t\t},\r\n \t\t{\r\n \t\t\t\"title\": \"Baranowicze - rozgłośnia na wschodzie\",\r\n \t\t\t\"description\": \"Po wtargnięciu do Polski, Sowieci aresztowali przedstawicieli państwa polskiego i lokalną elitę- urzędników, policjantów, oficerów, księży. Również pracownikom Polskiego Radia groziło aresztowanie. Wspominał o tym spiker rozgłośni w Baranowiczach, Stefan Sojecki.\",\r\n \t\t\t\"image\": \"\",\r\n \t\t\t\"video\": \"//embed.polskieradio.pl/video/74c49389-b2ff-4f74-890d-15c9e809cc17\"\r\n \t\t},\r\n \t\t{\r\n \t\t\t\"title\": \"Lwów - stąd wywożono do Katynia\",\r\n \t\t\t\"description\": \"Lwów kapitulował przed Armią Czerwoną 23 września 1939. W akcie kapitulacji zagwarantowano bezpieczeństwo dla polskich żołnierzy i policjantów po złożeniu broni. Sowieci nie dotrzymali obietnicy i aresztowali oficerów, z których wielu zamordowano później w Katyniu. Miasto wcielono do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Wiadomość o wtargnięciu Rosjan do Polski była szokiem dla cywilnej ludności miasta, co wspomina Hanna Rudzińska, przedwojenna mieszkanka Lwowa.\",\r\n \t\t\t\"image\": \"\",\r\n \t\t\t\"video\": \"//embed.polskieradio.pl/video/a4aaf9fb-7bd0-4491-9758-5613dfb0ec26\"\r\n \t\t},\r\n \t\t{\r\n \t\t\t\"title\": \"Wilno - ucieczka przez Sowietami\",\r\n \t\t\t\"description\": \"Wilno wpadło w ręce Armii Czerwonej 19 września 1939 po dwudniowej, heroicznej obronie, w której udział brała cywilna ludność miasta. 26 października Rosjanie przekazali Wilno Litwinom. Po aneksji Litwy przez ZSRR w 1940 roku, Wilno znalazło się ponownie pod radziecką okupacją. Polska ludność Wileńszczyzny była poddana sowieckiemu terrorowi i wysiedlana. Irena Baranowska-Tyman wspomina popłoch, jaki zapanował wśród polskich żołnierzy na wieść o zbliżających się wojskach rosyjskich.\",\r\n \t\t\t\"image\": \"\",\r\n \t\t\t\"video\": \"//embed.polskieradio.pl/video/7284c549-4b89-42fa-8afb-4fd88b9f8dac\"\r\n \t\t}\r\n \t]\r\n };\r\n this.closePopUp = this.closePopUp.bind(this);\r\n this.doNothing = this.doNothing.bind(this);\r\n this.openPopUp = this.openPopUp.bind(this);\r\n }\r\n\r\n closePopUp(event) {\r\n event.stopPropagation()\r\n this.setState({showPopUp:false});\r\n }\r\n doNothing(event) {\r\n event.stopPropagation()\r\n }\r\n openPopUp(index) {\r\n this.setState({\r\n popUpInfo: this.state.info[index],\r\n showPopUp: true\r\n });\r\n }\r\n\r\n render() {\r\n let popup;\r\n if(this.state.showPopUp) {\r\n popup = (\r\n <>\r\n
\r\n
\r\n \r\n\r\n {this.state.popUpInfo.image === \"\" ? (\r\n
\r\n X\r\n
\r\n \r\n
\r\n